شوک به سفره‌ها/ افزایش بی‌سابقه قیمت برنج در بازار+دلایل گرانی

در یک‌سال اخیر، قیمت برنج درجه یک ایرانی بیش از دو برابر شده است؛ تیر سال گذشته متوسط قیمت این محصول حدود ۱۱۹ هزار تومان بود اما اکنون به حدود ۳۰۰ هزار تومان و در برخی موارد تا ۳۵۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم رسیده است. این افزایش قیمت فشار قابل توجهی بر سبد غذایی خانوارهای ایرانی وارد کرده است.

وضعیت قیمت انواع برنج در بازار (تیر ۱۴۰۴):

مشکلات و چالش‌های بازار برنج

افزایش قیمت‌های غیرقابل کنترل: قیمت برنج ایرانی در بازار آزاد تا سه برابر قیمت خرید کشاورزان افزایش یافته است که بخشی از آن به واسطه‌گری و سودجویی دلالان مربوط می‌شود.

ممنوعیت و محدودیت واردات: سیاست‌های محدودکننده واردات برنج که تا سال گذشته اعمال می‌شد، با هدف حمایت از کشاورزان بود اما باعث کاهش عرضه و افزایش قیمت‌ها شده است. با این حال در سال ۱۴۰۴، ممنوعیت فصلی واردات حذف شده است تا نیاز بازار بهتر تأمین شود.

عرضه برنج خارجی با بسته‌بندی مجدد: برخی فروشندگان اقدام به بسته‌بندی مجدد برنج پاکستانی و فروش آن به جای برنج ایرانی با قیمت بالاتر کرده‌اند که نگرانی‌هایی درباره سلامت و اصالت کالا ایجاد کرده است.

ضعف نظارت و سودجویی: نبود نظارت دقیق و کنترل بازار توسط دستگاه‌های مربوطه موجب شده است که عرضه فله‌ای برنج و نبود برچسب قیمت، زمینه سوءاستفاده و تقلب در بازار را فراهم کند.

دلایل اصلی گرانی برنج

اختلاف نظر و تضاد منافع میان تولیدکنندگان داخلی و واردکنندگان

تأثیر سیاست‌های بانک مرکزی در تخصیص ارز برای واردات برنج

احتکار احتمالی توسط تولیدکنندگان و کمبود عرضه در بازار

نقش واسطه‌ها و دلالان در افزایش غیرواقعی قیمت‌ها

اظهارات مسئولان و راهکارهای پیشنهادی

مسیح کشاورز، دبیر انجمن تولیدکنندگان برنج: تولید داخلی برنج در سال جاری حدود ۱.۶ تا ۱.۸ میلیون تن پیش‌بینی شده و نیاز به واردات ۱.۸ تا ۲ میلیون تن وجود دارد. وی تأکید کرد که حذف ممنوعیت واردات باید با برنامه‌ریزی دقیق برای ثبت سفارش و تأمین ارز همراه باشد تا تکرار مشکلات گذشته رخ ندهد.

حامد یزدیان، نماینده مجلس: ریشه گرانی‌ها را بیشتر در احتکار و گرانفروشی داخلی می‌داند و خواستار نظارت بیشتر بر بازار و کنترل واسطه‌ها شده است.

راهکارهای پیشنهادی برای کنترل بازار برنج:

تأمین سریع ارز برای واردات و ترخیص به موقع کالاها

راه‌اندازی سامانه رصد و پایش موجودی برنج در سراسر کشور

توزیع مستقیم برنج توسط دولت به منظور کنترل قیمت‌ها

اطلاع‌رسانی شفاف و کاهش تورم انتظاری در بازار

بازار برنج ایران این روزها در وضعیت نابسامانی قرار دارد و فشار اقتصادی ناشی از افزایش قیمت‌ها هم به کشاورزان و هم مصرف‌کنندگان وارد می‌شود. برای برقراری تعادل در این بازار استراتژیک، علاوه بر سیاست‌گذاری‌های کلان، نیازمند نظارت دقیق، شفاف‌سازی و همکاری همه دستگاه‌های ذیربط هستیم