تشدید تنش میان سه وزارتخانه/ ماجرا از چه قرار است؟
اقتصاد ایرانی: ضعف زیرساخت‌های حمل و نقل و نبود تجهیزات نظارتی مدرن، قاچاق سوخت را به یک چالش بزرگ اقتصادی تبدیل کرده است. مسیرهای فاقد کنترل و سامانه‌های ردیابی دقیق، زمینه را برای سودجویان فراهم می‌کند.
یکی دیگر از عوامل مؤثر، عدم تناسب ظرفیت شبکه حمل و نقل با نیاز بازار است. وقتی مصرف سوخت در یک منطقه افزایش می‌یابد و عرضه محدود یا دسترسی به جایگاه‌های قانونی دشوار است، انگیزه افراد برای جابه‌جایی غیرقانونی سوخت افزایش می‌یابد. به عبارت دیگر، ضعف در مدیریت توزیع و حمل و نقل قانونی، زمینه‌ساز رشد قاچاق سوخت می‌شود.
از سوی دیگر، نبود تجهیزات مدرن نظارتی در حمل و نقل باعث می‌شود قاچاقچیان بتوانند با کمترین ریسک سوخت را جابه‌جا کنند. کنترل ناکافی کامیون‌ها، تانکرها و شبکه پخش، علاوه بر ایجاد زیان اقتصادی، موجب افزایش خطرات ایمنی و محیط‌زیستی نیز می‌شود. این شرایط فشار مضاعفی بر دولت و شرکت‌های دولتی وارد می‌کند تا برای مقابله با این پدیده راهکارهای فوری و کارآمد تدوین کنند.
در مجموع، رابطه بین حمل و نقل و قاچاق سوخت یک رابطه مستقیم و حساس است. اصلاح زیرساخت‌ها، افزایش نظارت و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در رصد مسیرهای توزیع، می‌تواند به کاهش قاچاق کمک کند و امنیت اقتصادی و انرژی کشور را تقویت نماید. مدیریت هوشمند حمل و نقل در این زمینه، نقش کلیدی در مقابله با معضل قاچاق سوخت دارد.
ارتباط مستقیم حمل و نقل با قاچاق سوخت
معاون وزیر راه و شهرسازی درباره اظهارات مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی مبنی بر اینکه منشأ ۵۰ درصد قاچاق سوخت کشور بخش حمل و نقل است، گفت: طبق آخرین آماری که از سوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا اعلام شده با در نظر گرفتن کل میزان قاچاق سوخت کشور، کمتر از ۱۲ درصد آن مربوط به حمل و نقل جاده‌ای است.
رضا اکبری، رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای اظهارات مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی مبنی بر اینکه منشأ ۵۰ درصد قاچاق سوخت کشور بخش حمل و نقل و عدم کارکرد ناوگان حمل و نقل است، اظهار داشت: طبق آخرین آماری که از سوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا اعلام شده با در نظر گرفتن کل میزان قاچاق سوخت کشور، کمتر از ۱۲ درصد آن مربوط به حمل و نقل جاده‌ای است.
وی با اشاره به اقدامات سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای برای جلوگیری از قاچاق سوخت در ناوگان حمل و نقل جاده‌ای گفت: در سال‌های گذشته سامانه‌های بسیاری را توسعه دادیم که این عدد کمتر از ۱۲ درصد قاچاق سوخت را بتوانیم کاهش دهیم. از جمله اینکه با توسعه این سامانه‌ها صورت وضعیت صوری را کشف کردیم و با شناسایی صورت وضعیت‌های صوری در سامانه‌ها، توانستیم در تخصیص سوخت به ناوگان صرفه‌جویی کنیم.
معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: همچنین کارت سوخت ناوگانی که دارای بیمه نبودند حذف شد و این اقدامات سازمان باعث صرفه‌جویی قابل توجهی شده است.
معاون وزیر راه اظهارات معاون وزیر نفت را تکذیب کرد
اکبری درباره آخرین وضعیت سامانه سپهتن برای جلوگیری از قاچاق سوخت، افزود: در حال حاضر با گزارش‌های مستند سازمان راهداری حمل و نقل جاده‌ای و وزارت نفت که تایید شده، دیگر از سامانه سپهتن آن انتظاری که روز اول وجود داشت مبنی بر اینکه بتواند کل حجم قابل توجهی از قاچاق سوخت را شناسایی و جلوگیری کند، مطرح نیست اما همچنان ما منتظر اقدام شورای اقتصاد هستیم که جلسه اصلاحیه مصوب سپهتن را برگزار و تکلیف ما را با این پروژه یکسره کند.
رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای درباره کارکرد سامانه سپهتن اظهار داشت: کارکرد سامانه سپهتن این بوده که پیمایش دقیق ناوگان کامیونی و باری کشور را اندازه‌گیری کند. تخصیص سوخت ناوگان بر اساس پیمایش است و پیمایش براساس اسناد حمل صورت می‌گیرد و اگر اسناد حمل صوری باشد، این پیمایش هم انجام نمی‌شود اما سوخت آن را دریافت می‌کند.
وی تاکید کرد: اگر پیمایش به صورت واقعی و دقیق اندازه‌گیری شود، حمل صوری از بین می‌رود و امکان تخصیص سوخت به آن وجود ندارد. البته این موضوع و سامانه سپهتن را کنار نگذاشته‌ایم و همزمان اقدامات دیگری در حال انجام است که این نقش را ایفا می‌کند.
