خطاب وزیر به بازار برنج/ گوش شنوایی نیست!

برنج ایرانی به دلیل افزایش قیمت‌ها و عدم عرضه مناسب در بازار، همچنان تیتر اصلی اخبار اقتصادی کشور است. در حالی که وزیر جهاد کشاورزی بارها وعده کاهش قیمت را داده بود، بررسی‌ها نشان می‌دهد این وعده‌ها به درستی اجرایی نشده‌اند.

آیا کاهش قیمت برنج یک وعده عملی شده است؟

مطالعات بازار نشان می‌دهد که قیمت برنج درجه یک ایرانی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای تهران به بیش از ۴۰۰ هزار تومان رسیده است. مشاهدات امروز از فروشگاهی در منطقه نازی‌آباد تهران حاکی از این است که قیمت یک بسته ۵ کیلویی برنج معادل دو میلیون و ۲۱ هزار و ۶۰۰ تومان تعیین شده است.

افزایش قیمت برنج؛ چرا و چگونه؟

افزایش قیمت برنج به چند ماه گذشته برمی‌گردد، زمانی که با کاهش عرضه، قیمت برنج ایرانی از ۳۵۰ هزار تومان فراتر رفت. این در حالی است که وزیر جهاد کشاورزی اعلام کرده بود با شروع فصل برداشت، قیمت‌ها به کیلویی ۱۰۰ هزار تومان کاهش خواهد یافت. اما به نظر می‌رسد این پیش‌بینی‌ها در عمل اجرایی نشده‌اند، و قیمت‌ها همچنان روند صعودی خود را طی می‌کنند.

وظایف وزارت جهاد کشاورزی در قبال بازار برنج

طبق قانون تمرکز وظایف بازرگانی، وزارت جهاد کشاورزی مسئولیت تنظیم بازار محصولات کشاورزی و حمایت از تولیدکنندگان را بر عهده دارد. این قانون با هدف کنترل بهتر قیمت‌ها و جلوگیری از اقدامات سودجویانه تصویب شده است. اما به نظر می‌رسد که در حوزه اجرایی، چالش‌هایی جدی وجود دارد.

نقش دلالان در افزایش قیمت‌ها

ابراهیم مرادزاده، کارشناس کشاورزی، معتقد است که دلالان و سودجویان اصلی‌ترین عامل افزایش قیمت‌ها هستند. این افراد با احتکار محصولات در انبارها، برنج را با قیمت کیلویی ۷۰ هزار تومان خریداری می‌کنند و سپس با قیمت‌های بسیار بالاتر به بازار عرضه می‌کنند.

نقش وزارت جهاد کشاورزی در کنترل بازار

در مقابل، جلال سخی، کارشناس ارشد بازار، معتقد است که وزارت جهاد کشاورزی نتوانسته از ابزارهای قانونی خود در مقابله با دلالان استفاده کند. به گفته او، این وزارتخانه می‌توانست با واردات کافی و به موقع برنج، مانع از جولان سودجویان در بازار شود. اما واردات در سال جاری ۲۵ درصد کمتر از نیاز واقعی انجام شده است.

راهکارهای پیشنهاد شده برای کنترل قیمت‌ها

چندین راهکار قانونی برای کنترل بازار محصولات کشاورزی ارائه شده است، از جمله واردات مناسب و افزایش تولید داخلی. با توجه به میزان تولید داخلی حدود ۲ میلیون تن و نیاز وارداتی سالانه حدود یک میلیون تن، وزارت جهاد کشاورزی می‌تواند با برنامه‌ریزی دقیق‌تر، از افزایش بی‌رویه قیمت‌ها جلوگیری کند.

به نظر می‌رسد بازار برنج ایرانی همچنان تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله تصمیمات مدیریتی، اقدامات سودجویانه و شرایط تولید قرار دارد. اگرچه ابزارهای قانونی و اعتبارات مالی در اختیار وزارت جهاد کشاورزی است، اما عدم نظارت و برنامه‌ریزی مناسب، چالش‌های جدی در مسیر کنترل قیمت‌ها به وجود آورده است.