4 سناریوی کلیدی پیش روی ایران در سال‌های آینده
اقتصاد ایرانی: آینده ایران، موضوعی حیاتی است که نیازمند توجه همه‌جانبه و راه‌حل‌های عملی برای عبور از چالش‌ها و بهره‌گیری از فرصتها در سایه تحولات بین‌المللی است.
ایران هم‌اکنون با چندین بحران مشخص روبه‌روست که شامل موارد زیر می‌شوند:
بحران حکمرانی و اعتبار: کاهش اعتماد عمومی و فروپاشی سرمایه اجتماعی در ایران از مهمترین چالش‌ها هستند.
تمرکز قدرت: انباشت قدرت در نهادهای غیرپاسخگو مشکلات ساختاری به‌وجود آورده است.
اقتصاد رقابتی رانتی: این شرایط مانع توسعه اقتصادی پایدار شده است.
تقابل بین‌المللی: فشارها و تحریم‌های اقتصادی ناشی از تقابل با غرب همچنان ادامه دارد.
تحلیل سناریوهای آینده ایراندو عدم قطعیت محوری برای بررسی آینده ایران در نظر گرفته می‌شود:
سطح انعطاف‌پذیری و اجماع داخلی (بالا یا پایین)
شدت و جهت‌گیری فشار خارجی (ملایم یا سخت)
این شرایط چهاربخش مجزا ایجاد می‌کند که در ادامه به تحلیل آنها خواهیم پرداخت:
1. سناریوی پایدارسازی تدریجیدر این وضعیت، اجماع داخلی بالا و فشار خارجی ملایم مشاهده خواهد شد. این سناریو می‌تواند منجر به توافقات حداقلی داخلی شود، اما به نظر می‌رسد احتمال عملیاتی شدن آن پایین است. برای تحقق این سناریو، اصلاحات اقتصادی و گفت‌وگوهای منطقه‌ای توصیه می‌شوند.
ویژگی‌ها اقدامات پیشنهادی| اجماع داخلی بالا | اصلاحات اقتصادی قابل فهم |
| فشار خارجی ملایم | تقویت دیپلماسی منطقه‌ای |
این سناریو با اجماع داخلی پایین و فشار خارجی شدید همراه است. در چنین شرایطی، شکنندگی نهادها و بحران‌های داخلی افزایش یافته و رکود اقتصادی تشدید خواهد شد. پیامدهای آن عبارت‌اند از نارضایتی اجتماعی و تحریم‌های بیشتر.
3. سناریوی تنش منطقه‌ای کنترلنشدهدر این سناریو اجماع داخلی بالا اما فشار خارجی شدید مشاهده می‌شود. محدودیت‌های داخلی ناشی از تحریم‌ها به شدت تأثیرگذار خواهد بود. پیشنهادهایی مانند تقویت تاب‌آوری اقتصادی و دیپلماسی فعال مطرح شده‌اند.
4. سناریوی گفت‌وگو و تحول ساختاریاین سناریو ترکیبی از اجماع داخلی پایین و فشار خارجی ملایم است. تحقق این وضعیت بسیار دشوار به نظر می‌رسد و نیازمند اصلاحات عمیق است.
نبرد روایت‌ها و بحران تصمیمگیرییکی از چالش‌های کنونی، جنگ روایت‌هاست که هدف اصلی آن تضعیف گفتمان انقلابی است. نظام جمهوری اسلامی با تهدیدهای ساختاری روبه‌روست که نیازمند پاسخی هوشمندانه و ملی است.
بحران‌ها در ایران سه مرحله شکوفایی، فروکش و پیامد دارند. جلوگیری از اشتباهات، مسئولیتی است که برای همه ایرانیان، چه موافق و چه مخالف، الزام‌آور است. ایران به یک نگاه جامع و ملی نیاز دارد که بتواند چالش‌های داخلی و بین‌المللی را مدیریت کرده و به سمت توسعه پایدار حرکت کند.
