بحران بیکاری در بازار کار؛ نرخ بیکاری به ۱۰.۶ درصد افزایش یافت
اقتصاد ایرانی: نرخ بیکاری فارغالتحصیلان آموزش عالی در تابستان ۱۴۰۴ به ۱۰.۶ درصد رسیده است؛ آمار نگرانکنندهای که ضعف مهارتهای کاربردی و نبود فرصتهای اشتغال هدفمند را برجسته میکند. ضرورت اصلاح نظام آموزشی و حمایت از اشتغال زنان و مناطق روستایی بیش از پیش احساس میشود.

افزایش نرخ بیکاری به ۱۰.۶ درصد؛ چالشی جدید در بازار کار
آمارها حاکی از افزایش نرخ بیکاری فارغالتحصیلان آموزش عالی به ۱۰.۶ درصد در تابستان ۱۴۰۴ است. این مقدار در میان زنان و افراد ساکن در مناطق روستایی بیشتر از میانگین کشوری گزارش شده است. علاوه بر این، ۴۰.۳ درصد از جمعیت بیکار کشور را فارغالتحصیلان آموزش عالی تشکیل میدهند که این سهم در زنان و مناطق شهری به نسبت بالاتر است. سهم فارغالتحصیلان در جمعیت شاغل نیز به ۲۷ درصد کاهش یافته است.
مشکلات ورود به بازار کار
پیشرفت نکردن وضعیت اشتغال فارغالتحصیلان نشاندهنده چالشهای جدی جوانان تحصیلکرده در ورود به بازار کار و تاثیر آن بر اقتصاد کشور است. عواملی همچون عدم تطابق مهارتها با نیاز بازار، محدود بودن فرصتهای شغلی و موانع فرهنگی و منطقهای، این چالش را تشدید میکند:
عدم هماهنگی مهارت فارغالتحصیلان با نیازهای واقعی بازار کار.
محدودیت فرصتهای شغلی و شدت رقابت در برخی رشتهها و مناطق.
کمبود مهارتهای کاربردی و ارتباطی به دلیل تاکید بیشتر بر تحصیلات نظری.
تاثیر موانع اجتماعی و فرهنگی در افزایش نرخ بیکاری زنان و ساکنان مناطق روستایی.
مهارتآموزی ناکارآمد بدون حمایتهای مناسب
علی حسین شهریور، دبیرکل خانه تعاونگران ایران، اعلام کرده است که از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳، بیش از ۳.۹ میلیون نفر از طریق سازمان آموزش فنی و حرفهای آموزش دیدهاند. از میان این افراد، تنها ۵۱.۱ درصد آنها فعال اقتصادی هستند، در حالی که بیش از نیمی از مهارتآموختگان غیرفعال باقی ماندهاند. این وضعیت نشاندهنده عدم اثربخشی مهارتآموزی بدون توجه به سیاستهای حمایتی و ایجاد فرصتهای شغلی مناسب است.
پیشنهادات برای کاهش بیکاری
برای حل مشکلات بازار کار و کاهش نرخ بیکاری فارغالتحصیلان، موارد زیر پیشنهاد میشود:
بازبینی برنامههای آموزشی دانشگاهها برای آموزش مهارتهای کاربردی در کنار دانش نظری.
همکاری با بخش خصوصی برای طراحی دورههای مهارتی متناسب با نیاز واقعی بازار کار.
ایجاد حمایتهای مالی و قانونی برای کارآفرینی و ورود فارغالتحصیلان به بازار کار.
کاهش موانع فرهنگی و اجتماعی برای زنان و ساکنان مناطق روستایی.
سامانههای رصد مستمر برای تحلیل وضعیت بیکاری و اشتغال در کشور.
لزوم تحول در ساختار آموزش و اشتغال
بحران بیکاری فارغالتحصیلان بهویژه در میان زنان و افراد مناطق روستایی نشاندهنده نیاز به تحول اساسی در نظام آموزشی و اشتغال است. تنها با ایجاد سیاستهای هدفمند حمایتی، سرمایهگذاری در مهارتآموزی و ایجاد فرصتهای شغلی، میتوان نرخ بیکاری را کاهش داد و زمینه توسعه اقتصادی کشور را فراهم کرد. برنامهریزان باید بر بهبود کیفیت آموزش، افزایش فرصتهای اشتغال و حمایت از استارتاپها تمرکز کنند تا نقش فارغالتحصیلان در اقتصاد کشور پررنگتر شود.