کالای ایرانی به سوی چین و روسیه؛ موفقیت در برابر مکانیسم ماشه!
اقتصاد ایرانی: بازگشت تحریم‌های شورای امنیت با عنوان مکانیسم ماشه، نگرانی‌هایی درباره تجارت نفت ایران ایجاد کرده، اما کارشناسان معتقدند شرکای کلیدی مانند چین و روسیه تأثیر محدودی از این تحریم‌ها پذیرفته و به خرید نفت ایران ادامه خواهند داد.
مجیدرضا حریری، رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین، اعلام کرد که تحریم‌های شورای امنیت بیشتر به فعالیت‌های مرتبط با صنایع هسته‌ای و موشکی ایران اختصاص دارند و محدودیت‌هایی همچون فروش نفت، محصولات پتروشیمی یا ماشین‌آلات در این تحریم‌ها وجود ندارد. او بیان داشت که ایران در زمینه‌های هسته‌ای و موشکی با چین همکاری نمی‌کند و بنابراین این تحریم‌ها نباید خللی در روابط اقتصادی میان ایران و چین ایجاد کنند.
حریری افزود: «چین همواره به تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا بی‌توجه بوده و از سال ۲۰۱۷ که تحریم‌های آمریکا علیه ایران شدت پیدا کرد، واردات نفت و صادرات خودرو به ایران را ادامه داده است. این روابط اقتصادی به روابط ایران و چین انسجام بخشیده و فقط در شرایطی که این تحریم‌های یک‌جانبه به‌صورت تحریم شورای امنیت درآید، ممکن است مشکلاتی در تبادلات تجاری به وجود آید. در حال حاضر، هیچ تحریم جدید ی از سوی شورای امنیت برای تجارت ایران ابلاغ نشده است.»
هزینه‌های مقابله با اثرات تحریم‌ها
رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین در ادامه اظهارات خود به تأثیرات اقتصادی ناشی از تحریم‌ها اشاره نمود و گفت که هدف اصلی تحریم‌کنندگان، تضعیف روحیه مردم ایران است. او همچنین اضافه کرد که تأثیرگذاری مکانیسم ماشه بر صادرات نفت ایران قابل‌توجه نیست. وی عنوان داشت: «تحریم نفتی ایران ناشی از تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا است که قوانین سخت‌گیرانه آن از تحریم‌های شورای امنیت نیز فراتر رفته‌اند. تخفیف‌های ایران هنگام فروش نفت به دلیل خطرات ناشی از تحریم برای خریداران اعمال می‌شود و میان ۲ تا ۴ دلار برای هر بشکه نفت متغیر است.»
وی بیان کرد: «همچنین با توجه به تحریم نفتکش‌های ایرانی توسط آمریکا، بسیاری از بنادر به خاطر پذیرش این نفتکش‌ها با تحریم‌هایی مواجه شده‌اند که منجر به افزایش هزینه‌های حمل و نقل شده است. این هزینه‌ها چیزی در حدود ۴ تا ۵ دلار برای هر بشکه تخمین زده شده‌اند. با این حال، باید توجه داشت که این تخفیف‌ها، تخفیف‌های کلانی نیستند و تغییر چندانی نسبت به گذشته، حتی پس از آغاز مکانیسم ماشه، صورت نگرفته است.»
چشم‌انداز همکاری نفتی ایران و چین
حریری با نگاه مثبت به روابط نفتی میان ایران و چین تأکید کرد که چین همیشه تحریم‌های آمریکا را نادیده گرفته و واردات نفت از ایران را ادامه داده است. او گفت: «تا زمانی که تحریم‌های شورای امنیت شامل تجارت نفت نشود، داد و ستد اقتصادی بین ایران و چین بدون مشکل ادامه خواهد داشت. چین به دلیل نقشی که به‌عنوان بزرگ‌ترین واردکننده نفت ایران دارد، همچنان شریک تجاری مهمی برای کشورمان خواهد بود.»
رابطه تجاری ایران و روسیه تحت تأثیر مکانیسم ماشه
به گفته کامبیز میرکریمی، نائب رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه، بازگشت تحریم‌های شورای امنیت که به مکانیسم ماشه معروف است، تأثیر عمده‌ای بر روابط تجارت بین ایران و روسیه نخواهد داشت. وی عنوان کرد: «مقررات تحریمی الحاقی دولت آمریکا به‌مراتب شدیدتر از مفاد مصوب تحت فصل هفتم منشور سازمان ملل هستند. از طرفی، روسیه و چین مکانیسم ماشه را کاملاً غیرقانونی قلمداد می‌کنند و همچنان به خرید نفت ایران خواهند پرداخت.»
میرکریمی همچنین توضیح داد که توافقات بانکی دوجانبه و چندجانبه بین ایران و روسیه نه‌تنها پابرجاست، بلکه حتی تجارت آزاد اخیراً میان دو کشور اجرایی شده است. این توافق سبب شده تا تقریباً ۹۰ درصد کالاهای صادراتی ایران به روسیه از تعرفه‌های تجاری معاف شوند، که این موضوع می‌تواند منجر به تقویت روابط اقتصادی دو کشور شود.
نگرانی‌ها درباره بازگشت تحریم‌های تسلیحاتی
میرکریمی به مسأله تحریم‌های تسلیحاتی ایران نیز اشاره کرد و توضیح داد که این تحریم‌ها پیش‌تر از بین رفته‌اند و بازگشت آن‌ها مستلزم تصویب در شورای امنیت است. وی بیان داشت: «تا زمانی که شورای امنیت اقدام به وضع تحریم‌های تسلیحاتی جدید نکند، کسب‌وکارهای بخش خصوصی ایران در معرض آسیب قرار نمی‌گیرند و امکان گسترده‌تر شدن روابط با روسیه همچنان وجود دارد.»
پایداری تجارت ایران در برابر فشارهای بین‌المللی
بررسی کارشناسان نشان داده است که تأثیر بازگشت تحریم‌های شورای امنیت بر تجارت نفت ایران با شرکای کلیدی همچون چین و روسیه محدود خواهد بود. اگرچه عوامل مرتبط با تخفیف‌های نفتی و هزینه‌های حمل‌ونقل جزو مشکلات موجود هستند، اما این مسائل بیشتر تحت تأثیر تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا قرار دارند تا مکانیسم ماشه. با ادامه روند تقویت همکاری‌های اقتصادی میان ایران و شرکای کلیدی و بهره‌گیری از حوزه‌هایی همچون توافقات تجارت آزاد ، انتظار می‌رود که ایران توانایی عبور از این چالش‌ها را داشته باشد و روابط تجاری خود را حفظ کند.
