محاسبه جدید عیدی بازنشستگان/ رقم جدید چقدر است؟
اقتصاد ایرانی: بازنشستگان تأمین اجتماعی با ایجاد کارزاری عمومی، درخواست محاسبه عیدی پایان سال بر اساس فرمول کارگران مشمول قانون کار را مطرح کرده‌اند تا عدالت در پرداخت‌ها رعایت شود.
در کارزار مرتبط با عیدی بازنشستگان تأمین اجتماعی که در فضای مجازی و پلتفرم‌های جمع‌آوری امضا منتشر شده است، بازنشستگان یادآور شده‌اند: «ما، که سال‌ها با زحمت چرخ تولید کشور را به گردش درآوردیم، انتظار داریم عدالت در پرداخت‌ها، همچون دوران اشتغال، در مورد ما نیز رعایت شود.»
اختلاف نحوه محاسبه عیدی بازنشستگان و کارگران: چالش عدالت
طبق متن این کارزار، یکی از نکات اصلی اعتراض بازنشستگان این است که کارگران تحت قانون کار، عیدی‌شان بر اساس «دو تا سه برابر حداقل حقوق سالانه » تعیین می‌شود؛ در حالی که بازنشستگان تأمین اجتماعی همچنان متمسک به فرمولی ثابت و غیرمنصفانه هستند که بر خلاف عدالت بیمه‌ای و ماده ۳۶ قانون تأمین اجتماعی عنوان شده است.
خواسته‌های بازنشستگان تأمین اجتماعی
بیانیه این کارزار از بازنشستگان می‌خواهد که خواسته‌های اصلی زیر را مطرح کنند:
- برابری مبنای محاسبه عیدی با کارگران شاغل.
- لحاظ حقوق و سابقه بیمه‌ای در فرمول محاسبه عیدی.
- مشارکت دولت و سازمان تأمین اجتماعی در اصلاح آیین‌نامه‌ها و بودجه مربوطه.
بازنشستگان تأمین اجتماعی بر این باورند که در دوران اشتغال، مشمول قانون کار بوده‌اند و عیدی‌شان نیز مطابق همان قانون پرداخت می‌شده؛ بنابراین تفاوت در پرداخت عیدی پس از بازنشستگی، نوعی تبعیض تلقی می‌شود. متن کارزار تصریح می‌کند: «این رویه فعلی مغایر با اصول عدالت بیمه‌ای و ماده ۳۶ قانون تأمین اجتماعی است.»
نقش ماده ۳۶ قانون تأمین اجتماعی
ماده ۳۶ این قانون به صراحت بر حقوق بیمه‌شدگان، وظایف سازمان و شرایط پرداخت مستمری تأکید می‌کند. از منظر حقوقی، این ماده به عنوان سندی مبنا برای درخواست بازنشستگان شناخته می‌شود.
با رشد تورم و فشار اقتصادی گسترده، بازنشستگان تأکید دارند که عیدی ثابت نمی‌تواند پاسخگوی نیازهای معیشتی آن‌ها باشد. آن‌ها به دنبال رفتار برابر و پرداخت عیدی بر اساس شاخص عیدی شاغلان هستند و با شعار «عیدی ما باید کارگری باشد» بر این مطالبه پافشاری می‌کنند.
حمایت‌های اجتماعی و توجه رسانه‌ای
این کارزار تاکنون بیش از ۳۱ هزار امضا در پلتفرم‌های مربوطه جمع‌آوری کرده و بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها داشته است. برای مثال، در پلتفرم کارزار، درخواست‌ها برای اعطای عیدی مشابه عیدی شاغلان بازتاب مثبت کرده و حمایت‌های متعددی دریافت نموده است.
موانع موجود برای تغییر فرمول عیدی
یکی از موانع مهم برای تحقق این درخواست، تفاوت‌های قانونی میان بازنشستگان تأمین اجتماعی و مشمولین قانون کار است. هرچند بسیاری از بازنشستگان در گذشته تحت قانون کار بیمه شده‌اند، اما اکنون تحت مقررات خاص بازنشستگی تأمین اجتماعی قرار گرفته‌اند. این تفاوت‌ها نیازمند اصلاحات گسترده در بخش‌های مختلف است.
علاوه بر این، تغییر در فرمول عیدی نیازمند اصلاح آیین‌نامه‌های سازمان تأمین اجتماعی، تعدیل بودجه سالانه و در صورت نیاز تصویب قوانین جدید در مجلس و شورای عالی کار است. همچنین دستگاه‌های مسئول شامل سازمان برنامه و بودجه کشور، وزارت تعاون، کار و امور اجتماعی و نمایندگان مجلس باید در این فرایند دخالت داشته باشند.
عیدی بازنشستگان: نمادی از عدالت‌خواهی
این خواسته بازنشستگان تأمین اجتماعی نه تنها یک مطالبه مالی است بلکه نمادی از خواسته عدالت‌خواهانه در نظام پرداخت‌های بازنشستگی است. آن‌ها خاطرنشان می‌کنند که در دوران اشتغال، شانه به شانه کارگران تحت قانون کار ایستاده‌اند و اکنون نیز توقع دارند که همان شاخص‌های قانونی در حق آن‌ها رعایت شود.
با توجه به حجم امضاها و حمایت‌های رسانه‌ای، این کارزار وارد مرحله‌ای شده که امکان تغییر در رویه‌های فعلی وجود دارد. البته تحقق این مطالبات منوط به تصمیم‌گیری قاطع و ورود جدی مسئولان مربوطه است. باید منتظر ماند و دید آیا در سال آینده گام‌های عملیاتی برای اصلاح این موضوع برداشته خواهد شد یا خیر.
