مهلت قانونی برگشت چک صیادی/آیا فرصت را از دست دادهاید؟!
اقتصاد ایرانی: مهلت قانونی برگشت زدن چک صیادی چقدر است؟ در قانون جدید چک، بازههای زمانی مهمی برای حفظ حقوق کیفری و تجاری شما تعیین شده است که آگاهی از آنها میتواند از مشکلات حقوقی آینده جلوگیری کند.

اگر چک صیادی در دست دارید و درباره از دست دادن مهلت قانونی برگشت چک صیادی نگران هستید، باید بدانید که شما برای شکایت کیفری ۶ ماه از تاریخ سررسید چک فرصت دارید و همچنین برای حفظ حقوق تجاری خود در برابر ظهرنویسها و ضامنها، بسته به محل صدور چک، بین ۱۵ تا ۴۵ روز زمان دارید. عدم آگاهی از این جزئیات ممکن است شما را از رسیدن به حقوقتان محروم کند.
در این مقاله به بررسی دقیقتر مهلت قانونی برگشت چک صیادی، مراحل برگشت زدن چک و حقوق دارنده چک خواهیم پرداخت.
مهلت قانونی برگشت چک صیادی
در قانون جدید چک صیادی، بازههای زمانی مهمی تعریف شده است که باید توسط دارنده چک رعایت شود. از دست دادن هرکدام از این بازهها ممکن است زمینهساز محدودیتهای قانونی شود.
مهلت ۶ ماهه برای شکایت کیفری
این مهلت از دو مرحله تشکیل شده است:
مراجعه به بانک: دارنده چک باید ظرف مدت ۶ ماه از تاریخ صدور چک برای وصول آن به بانک مراجعه کند. در صورت عدم انجام این کار، حق شکایت کیفری برای همیشه از بین میرود.
ثبت شکایت در دادسرا: پس از دریافت گواهی عدم پرداخت بانک، تنها ۶ ماه دیگر برای ثبت شکایت کیفری از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی فرصت دارید.
مثال: اگر تاریخ صدور چک ۱۴۰۴/۰۳/۰۱ باشد، شما تا تاریخ ۱۴۰۴/۰۹/۰۱ فرصت دارید چک را برگشت بزنید و در صورت برگشت، تا تاریخ ۱۴۰۴/۱۲/۱۵ میتوانید شکایت کیفری خود را ثبت کنید.
مهلت ۱۵ و ۴۵ روزه برای حفظ حقوق تجاری
طبق قانون تجارت، برای مطالبه وجه چک از ظهرنویسها و ضامنها، باید چک را در مواعد مشخص برگشت بزنید:
شرایط محل صدور و پرداخت چک مهلت برگشت زدنهر دو در یک شهر | ۱۵ روز |
در دو شهر مختلف | ۴۵ روز |
آیا محدودیت زمانی برای شکایت حقوقی وجود دارد؟
بر خلاف شکایت کیفری، شکایت حقوقی محدودیت زمانی خاصی ندارد و شما میتوانید تا سالها برای مطالبه وجه اقدام کنید، مگر اینکه چک مشمول مرور زمان شود.
مراحل برگشت زدن چک صیادی در بانک
فرآیند برگشت زدن چک صیادی به صورت سیستمی و سریع انجام میشود و شامل مراحل زیر است:
مراجعه به بانک: با اصل چک و کارت شناسایی به شعبه بانک مراجعه کنید و درخواست گواهی عدم پرداخت بدهید.
ثبت اطلاعات در سامانه: در صورت عدم کفایت موجودی حساب، بانک اطلاعات چک برگشتی را در سامانه بانک مرکزی ثبت میکند.
دریافت گواهی عدم پرداخت: گواهی حاوی کد رهگیری به شما ارائه میشود که برای پیگیریهای بعدی ضروری است.
پیامدهای برگشت نخوردن چک صیادی در مهلت مقرر
اگر در مهلت قانونی چک برگشت نخورده باشد، حقوق قانونی شما محدود خواهد شد:
از دست رفتن حق شکایت کیفری
با گذشت ۶ ماه از تاریخ سررسید، امکان شکایت کیفری از صادرکننده وجود ندارد.
از دست رفتن حقوق علیه ظهرنویسها و ضامنها
در صورت از دست دادن مهلت برگشت چک، دیگر نمیتوانید از ظهرنویسها مطالبه حقوق کنید.
محدود شدن به شکایت حقوقی
تنها گزینههای باقیمانده، اقدام قضایی حقوقی برای مطالبه وجه خواهد بود.
اقدامات بعد از برگشت زدن چک صیادی
پس از برگشت چک، سه روش اصلی برای پیگیری وجود دارد:
صدور اجراییه از دفاتر خدمات قضایی
پیگیری از طریق اداره ثبت اسناد
طرح دعوای حقوقی برای مطالبه وجه و خسارت
پیامدهای برگشت خوردن چک برای صادرکننده
مسدودی حسابهای بانکی: حسابهای صادرکننده به میزان کسری چک مسدود میشوند.
محرومیت از خدمات بانکی: صادرکننده امکان استفاده از خدمات بانکی تا زمان رفع سوء اثر چک را ندارد.
کاهش اعتبار: سابقه چک برگشتی در سوابق اقتصادی فرد ثبت میشود.
کلام آخر
آگاهی از مهلت برگشت زدن چک صیادی و استفاده صحیح از این ابزار قانونی، گام مهمی در پیگیری حقوق شماست. با اقدام به موقع، میتوانید از گزینههای کیفری، حقوقی و ثبتی بهرهمند شوید و حقوق خود را تضمین کنید.
سوالات متداول
هزینه برگشت زدن چک صیادی چقدر است؟
برگشت چک در بانک هزینه ندارد، اما هزینههای دادرسی برای مراحل بعدی بر اساس مبلغ چک محاسبه میشود.
آیا برگشت زدن چک در روز سررسید ممکن است؟
بله، در صورت عدم موجودی کافی، میتوانید همان روز درخواست گواهی عدم پرداخت کنید.
تفاوت مهلت قانونی چک صیادی با چک قدیمی چیست؟
چک صیادی به صورت سیستماتیک و سریع پردازش میشود و محرومیتهای بانکی بلافاصله اعمال میشود.
رفع سوء اثر چک برگشتی چگونه انجام میشود؟
با واریز وجه، ارائه رضایتنامه یا گذشت ۳ سال بدون شکایت، سوء اثر چک رفع خواهد شد.