آیا واقعاً دوران سلطنت دلار به پایان رسیده است؟
اقتصاد ایرانی: افت ارزش دلار در دولت دوم ترامپ؛ آیا پایان سلطه دلار نزدیک است؟ از زمان آغاز به کار دولت دوم دونالد ترامپ، اعمال تعرفه‌های سنگین و اختلافات تجاری جهانی، نه تنها باعث تقویت دلار نشد، بلکه ارزش آن در قیاس با سبد ارزهای کشورهای پیشرفته حدود ۱۰ درصد کاهش یافته است.
البته یک استثنا در تاریخ ۱۶ ژوئیه رخ داد، جایی که ترامپ به‌طور ناگهانی از برکناری جروم پاول، رئیس فدرال رزرو، سخن گفت. این موضوع ابتدا بازار را تحت تأثیر قرار داد و شاهد افزایش بازدهی اوراق خزانه و کاهش ارزش دلار بودیم. اما پس از عقب‌نشینی ترامپ، شرایط به روال عادی بازگشت و بازار سهام آمریکا رکورد تاریخی خود را جابه‌جا کرد.
واکنش سرمایه‌گذاران به سیاست‌های جدید
اگرچه سرمایه‌گذاران تا حدودی به این هرج‌ومرج‌ها عادت کرده‌اند، اما نمی‌توان گفت که آن‌ها کاملاً بی‌اعتنا به این تحولات هستند. یکی از نشانه‌های بارز این نگرانی را می‌توان در کاهش ارزش دلار تا نزدیک به ۱۰ درصد مشاهده کرد؛ آن هم در مقایسه با سبد ارزهای کشورهای توسعه‌یافته. تمام این‌ها در حالی رخ داد که پیش‌بینی‌های اولیه از تقویت دلار در پی سیاست‌های تعرفه‌ای خبر می‌داد.
تفاوت نرخ بهره و تأثیرات آن بر نرخ ارز
یکی از عوامل اساسی ایجاد نوسان در ارزش دلار، تفاوت نرخ بهره میان آمریکا و دیگر کشورها است. به‌طور معمول، افزایش نرخ بهره به جذب سرمایه‌گذاران خارجی و در نتیجه افزایش ارزش ارز منجر می‌شود؛ اما سیاست‌های ناگهانی دولت ترامپ، این موضوع را در ماه آوریل تغییر داد. سرمایه‌گذاران از دارایی‌های آمریکایی خارج شدند، بازده اوراق خزانه جهش کرد و دلار سقوط کرد.
مورد اثر تغییرات ایجاد شده| اعمال تعرفه‌ها | افزایش بازده خزانه، کاهش ارزش دلار |
| نرخ بهره | عدم تقویت دلار طبق انتظار |
| واکنش‌های سرمایه‌گذاران | احتیاط بیشتر در خرید دارایی‌های آمریکایی |
رابطه شکنندگی دلار با VIX
یکی از ویژگی‌های سنتی دلار، افزایش ارزش آن در زمان نوسانات بازار سهام است؛ زیرا سرمایه‌گذاران به دنبال دارایی‌های امن می‌گردند. اما این رابطه در ماه آوریل معکوس شد. شاخص VIX، که به شناسایی نوسانات و ترس سرمایه‌گذاران کمک می‌کند، در حالی افزایش یافت که دلار کاهش پیدا کرد.
این پدیده نشان‌دهنده افزایش شکنندگی دلار است. بررسی‌های «استیون کامین» از موسسه مطالعاتی «امریکن اینترپرایز» رابطه بین شاخص VIX و دلار را به‌عنوان معیار مناسبی برای ارزیابی وضعیت دلار پیشنهاد داده است. این تحلیل‌ها نشان داده که پس از رویدادهای اخیر، شکنندگی دلار افزایش یافته اما پس از چند هفته به نقاط قبلی بازگشته است.
آینده خطرناک دلار
در شرایط کنونی، اگرچه دلار زخمی شده اما ظاهراً آسیب وارده جدی نیست. برای ایجاد مشکلات بزرگتر، احتمالاً بحران‌های پیچیده‌تر و عمیق‌تری لازم است. یک نمونه احتمالی از چنین بحران‌ها، اجرای تهدیدات تعرفه‌ای اخیر ترامپ در نخستین روز ماه اوت است که ممکن است شرایط مشابه آوریل را دوباره احیا کند.
در نهایت، ممکن است آینده دلار با آشفتگی‌های بیشتری همراه باشد و سرمایه‌گذاران باید همواره آماده باشند. تنها با وقوع طوفان‌های بعدی می‌توان به ارزیابی دقیقی از میزان آسیب‌دیدگی دلار پرداخت. این وضعیت ویژگی خاص بازارهای مالی پراکنده و بی‌ثبات در دوران ریاست ترامپ را به نمایش می‌گذارد.
