متقاضیان مسکن ملی نقره داغ شدند / دولت بهم ریخت !
اقتصاد ایرانی: با گذشت بیش از پنج سال از آغاز اجرای طرح نهضت ملی مسکن، تحویل واحدهای وعده داده‌شده همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد؛ موضوعی که موجی از نگرانی را در میان متقاضیان ایجاد کرده و ضرورت شفاف‌سازی عملکرد دولت در این پروژه را پررنگ‌تر ساخته است.
با وجود وعده وزارت راه و شهرسازی برای تحویل «واحدهای نهضت ملی مسکن» تا پایان شهریور ماه، تاکنون اجرای این وعده بی‌نتیجه بوده است. متقاضیانی که نزدیک به پنج سال منتظر مانده‌اند، اکنون درخواست دارند تا زمان دقیق تحویل واحدهایشان اعلام شود.
اواخر اسفند سال گذشته، فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی، در نخستین نشست خبری خود وعده ایجاد سامانه‌ای با هدف اطلاع‌رسانی دقیق درباره وضعیت ساخت پروژه‌های نهضت ملی مسکن، میزان پیشرفت آنها و زمان تحویل داد. اما با گذشت بیش از ۶ ماه، همچنان خبری از راه‌اندازی این سامانه نیست و ابهام در مسیر پیشرفت پروژه‌ها ادامه دارد.
بسیاری از این پروژه‌ها هنوز به ۵۰ درصد پیشرفت نرسیده‌اند و برخی دیگر بدون آینده‌ای مشخص، مشابه وضعیت تعدادی از پروژه‌های «مسکن مهر» هستند که پس از ۱۸ سال هنوز تکمیل نشده‌اند و بخشی از آنها به دلیل فرسودگی ناایمن تلقی می‌شود.
در عین حال، ساخت ۹۴ هزار واحد مسکونی کارگری در ۷ استان کشور به دستور رئیس‌جمهور آغاز شده است؛ این در حالی است که مشکلات حل‌نشده پروژه‌های پیشین همچنان پابرجاست.
وعود ناتمام برای «مسکن ملی»
رضا خالقی، مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران، اخیراً اعلام کرده بود که همه پروژه‌های حمایتی استان فعال هستند و وعده داده بود که ۱۷۰۰ واحد از «طرح اقدام ملی مسکن» تا پایان شهریور (هفته دولت) افتتاح شود. اما با پایان شهریور، هنوز هیچ گزارشی از افتتاح این واحدها منتشر نشده است.
اداره کل راه و شهرسازی استان تهران اعلام کرده که حدود ۱۳ هزار واحد حمایتی در حال ساخت دارد: ۳ هزار واحد متعلق به طرح اقدام ملی و سایر واحدها مربوط به طرح نهضت ملی مسکن هستند. با این وجود، آمار دقیق از تعداد واحدهای تکمیل‌شده و تحویل داده‌شده در دوره دولت چهاردهم تاکنون منتشر نشده است.
رضا خالقی همچنین پیش‌تر خبر داد که ثبت‌نام مجدد طرح نهضت ملی مسکن به دلیل محدودیت‌هایی همچون کمبود آب و زمین در استان تهران منتفی است. این اعلامیه در شرایطی منتشر شد که دولت برنامه اجرای «مسکن کارگری» را نیز دارد. اما کارشناسان معتقدند دولت باید ابتدا پروژه‌های نیمه‌تمامی مانند مسکن مهر، اقدام ملی یا نهضت ملی را به پایان رسانده و سپس طرح‌های جدید را آغاز کند.
عدم توازن در توزیع مسکن و ضرر متقاضیان
برخی متقاضیان طرح نهضت ملی مسکن در شهرستان‌های اسلامشهر، پاکدشت، شهریار، پردیس و رباط‌کریم که از سال ۹۸ ثبت‌نام کرده‌اند، هنوز واحدهای مسکونی خود را تحویل نگرفته‌اند. آنان از مشکلاتی نظیر نصب نشدن انشعابات، تکمیل نشدن زیرساخت‌ها، و عدم پیشرفت مناسب پروژه‌ها ابراز نارضایتی کرده‌اند. علاوه بر این، اداره کل راه و شهرسازی استان تهران هنوز پیمانکار مناسب برای برخی پروژه‌ها تعیین نکرده است.
در گزارشی پیش‌تر ذکر شد که بخشی از پروژه‌های رباط‌کریم به دلیل ساخت بر روی قنات‌ها و چاه‌های زیرزمینی، مجبور به انتقال به زمین‌های دیگر شده‌اند. تأخیرهای طولانی در اجرای این پروژه‌ها هزینه‌های سنگینی به متقاضیان وارد کرده است.
افرادی که آورده خود را از طریق فروش دارایی‌هایی مانند طلا، خودرو یا دریافت وام تهیه کرده‌اند، اکنون مجبورند علاوه بر پرداخت اجاره خانه، اقساط واحدهایی که هنوز تحویل نگرفته‌اند را نیز پرداخت کنند.
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، تنها ۲۰ هزار واحد از «طرح نهضت ملی مسکن» بین سال‌های ۱۴۰۰ تا مرداد ۱۴۰۳ تکمیل و تحویل شده است؛ رقمی کمتر از یک درصد از تعهد سه‌میلیون‌واحدی دولت سیزدهم. دولت چهاردهم نیز همچنان در خصوص میزان پیشرفت این طرح شفاف‌سازی نکرده است.
آینده مبهم واحدهای مسکن ملی
کارشناسان نسبت به رشد نابرابری در مالکیت «بازار مسکن» و سهم بیشتر دهک‌های درآمدی بالا در این عرصه هشدار داده‌اند. این گزاره پیامد بی‌توجهی به نیازهای طبقات متوسط و پایین در سیاست‌گذاری‌های مرتبط با مسکن است.
اکنون، با آغاز مهر‌ماه، وزارت راه و شهرسازی و اداره کل راه و شهرسازی استان تهران، هیچ گزارشی از اجرای تعهدات، تکمیل و تحویل واحدها ارائه نکرده‌اند. با گذشت سال‌ها از اجرای طرح‌های «مسکن مهر» و «نهضت ملی مسکن»، همچنان اطلاعات دقیقی درباره تعداد واحدهای تکمیل‌شده یا وضعیت پروژه‌ها موجود نیست و آینده واگذاری خانه‌ها به متقاضیان همچنان در هاله‌ای از ابهام باقی مانده است.
