فقر شدید در کمین مردم | سفرهها کوچکتر از همیشه!
اقتصادایرانی: افزایش دوباره نرخ تورم و گرانی مواد غذایی در ایران خبر از کوچکتر شدن سفره مردم میدهد. تحلیلگران اقتصادی هشدار میدهند که سیاستهای اشتباه همچون افزایش نرخ ارز برای جبران کسری بودجه، فقر شدیدتری را در سالهای آینده به دنبال خواهد داشت.
مرکز آمار ایران گزارش داده که تورم بار دیگر به کانال ۴۰ درصد بازگشته و بر اساس پیشبینیها، این رقم میتواند تا پایان سال به حدود ۴۵ درصد برسد. همچنین، تورم نقطهبهنقطه ممکن است رکورد ۵۵ تا ۶۰ درصدی را ثبت کند.
افزایش بیسابقه تورم خوراکیها
در میان موارد نگرانکننده، نرخ تورم گروه خوراکیها بیش از سایر بخشها رشد داشته است. آمارها نشان میدهد تورم خوراکیها بیش از ۶۶ درصد و در برخی زیرگروهها مانند «نان و غلات» و «میوه و خشکبار» حتی بالای ۱۰۰ درصد بوده است. این وضعیت تأثیر شدیدی بر قدرت خرید مردم گذاشته و احتمال گسترش شکاف طبقاتی را بالا میبرد.
عوامل داخلی تورم: نقش سیاستهای ارزی
مرتضی عزتی، استاد دانشگاه تربیت مدرس، درباره دلایل تورم اظهار داشت که افزایش نرخ ارز در سال گذشته تأثیر قابل توجهی بر افزایش نرخ تورم داشته است. او معتقد است سیاستهای مربوط به حذف ارز ترجیحی کالاهای اساسی نیز به گرانی اقلام مصرفی مانند برنج، روغن و سایر کالاها دامن زدهاند.
عزتی توضیح داد که کاهش تخصیص ارز ترجیحی باعث گرانتر شدن واردات کالاهای اساسی شده و افزایش قیمت ارز در چهار ماه اخیر نیز قطعاً اثر تورمی بیشتری خواهد داشت. او هشدار داد که در صورت ادامه این وضعیت، تورم اقلام اساسی مانند گوشت و تخممرغ احتمالاً به ارقام بالاتری خواهد رسید.
فشار تورم بر قشرهای پایین جامعه
این استاد دانشگاه با تأکید بر اینکه تورم خوراکیها آسیبپذیری مصرفکنندگان و مزدبگیران را افزایش میدهد، گفت: افزایش نرخ تورم مشکلات اجتماعی را شدت بخشیده و احتمال رشد گسترده فقر بسیار زیاد است. او هشدار داد که اگر دولت به چنین روندی ادامه دهد، میتواند باعث شکستن رکورد تورمی سالیان گذشته شود.
زمینههای سیاسی و اقتصادی افزایش نرخ ارز
عزتی بیان کرد که برخی سیاستها و زمزمهها درباره افزایش نرخ ارز در بودجههای آتی، توسط افراد و گروههایی حمایت میشود که انگیزههای علمی و منطقی در پشت این اقدامات ندارند. او افزود که گران کردن نرخ ارز نهتنها مشکلات اقتصادی را حل نمیکند، بلکه ممکن است به بیثباتی اقتصادی و اجتماعی منجر شود.
کسری بودجه: تشدید چالشها
او اشاره کرد که دولتها اغلب گرانی ارز را به عنوان راهکاری کوتاهمدت برای کاهش کسری بودجه به کار میگیرند، اما این سیاستها پیامدهای بلندمدتی برای اقتصاد دارند. عزتی توضیح داد که شوک ارزی نه فقط کسری بودجه را کاهش نمیدهد، بلکه در سالهای بعد هزینههای بیشتری را برای دولت به همراه دارد.
در گزارشهای پیشین، مشخص شده که هر واحد درآمدی ناشی از افزایش ارز، در سال بعد منجر به افزایش ۱.۳ برابری هزینههای دولت خواهد شد. عزتی تأکید کرد که این روند باید متوقف شود تا از چرخه باطل و زیانده اقتصادی گریز کنیم.
تأثیر تثبیت سیاستها بر کاهش تورم
به باور عزتی، تنها راه کنترل جهش تورمی اتخاذ سیاستهای تثبیتی است. اگر دولت طی ماههای پایانی سال سیاستهای تثبیت را بهکار گیرد، میتوان از افزایش تورم به بیش از ۵۰ درصد جلوگیری کرد. در غیر این صورت، تورم نقطهبهنقطه از این رقم فراتر خواهد رفت.
بودجهریزی صحیح، راهکاری برای مشکلات اقتصادی
عزتی در پایان درباره بودجه سال آینده تأکید کرد که دولت باید هزینهها و منابع را بر اساس واقعیتها و منابع تحققپذیر تنظیم کند. همچنین بودجهریزی باید بر مبنای بهرهوری و عملکرد واقعی دستگاهها طراحی شود.
او خاطرنشان کرد که فشارهای وارده از سوی دستگاهها و سازمانهای ذینفع بر بودجه باید توسط دولت مدیریت شود تا منافع ملی در اولویت قرار گیرد.
