وظیفه رسانه در عزت‌محوری؛ نقش بی‌چون و چرا در جنگ روایت‌ها
اردشیر زابلی زاده / عضو هیئت علمی دانشگاه صدا و سیما و دانشیار علوم ارتباطات
اقتصادایرانی: رهبر معظم انقلاب در فرمان‌های هفت‌گانه خود بر اهمیت حفظ عزت و آبروی کشور و مسئولیت گویندگان و نویسندگان در این مسیر تأکید کردند؛ نگاهی به نقشه‌راه تمدنی ایران برای مقابله با چالش‌های پیش‌رو.
یادداشت را به طور کامل بخوانید:
این جمله در بستر شناختی تولید شده است، نه صرفاً در بستر اخلاقی. رهبر انقلاب با کاربرد واژه‌هایی چون "تکلیف"، "بی‌اغماض" و "گویندگان و قلم‌زنان"، در واقع نیروهای رسانه‌ای را نه مخاطب منفعل، بلکه سربازان میدان جنگ ادراکی می‌داند. امروز رسانه‌ها نه در حاشیه، بلکه در قلب جبهه تهاجم و دفاع قرار دارند. نظریه رمزگذاری/رمزگشایی استوارت هال به ما نشان می‌دهد که هر پیام، حامل ایدئولوژی است. این فرمان نیز دقیقاً در همین چارچوب رمزگذاری شده است وظیفه‌ای فوری و بی‌اغماض برای رسانه‌ها در دفاع از تصویر ملی، کرامت ایران و عزت ملت.تحریف واقعیت، تزریق یأس، ساختن چهره‌ای تحقیرآمیز از ایران در رسانه‌های بیگانه و شبکه‌های فارسی‌زبان، ابزارهای اصلی دشمن در جنگ روانی هستند. به اعتقاد کارشناسان رسانه، جمله رهبر معظم انقلاب با تاکید بر عزت و آبرو، دقیقاً به این موضوع واکنش نشان می‌دهد و مسئولیت مقابله را به رسانه‌های داخلی می‌سپارد.در عصر حاضر که دشمنان ایران با بهره‌گیری از رسانه‌های فراملی مانند شبکه های وطن فروش فارسی زبان خارج از کشور، شبکه‌های اجتماعی، پلتفرم‌های نفوذ و نخبگان رسانه‌ای مزدبگیر، در حال تحریف واقعیت، تزریق یأس، و تولید روایت‌های ضعیف از کشور هستند، مسئولیت رسانه‌های داخلی دوچندان شده است.
اینکه چگونه نقد کنیم، بدون اینکه به تخریب برسیم.چگونه مشکلات را منعکس کنیم، اما در جبهه روایت دشمن قرار نگیریم.چگونه مردم را آگاه کنیم، اما امید ملی را قربانی نکنیم.این‌ها نه فقط ظرافت‌های حرفه‌ای، بلکه الزامات هویتی رسانه در جمهوری اسلامی ایران است.رسانه‌هایی که بی‌طرفی را بهانه عبور از این تکلیف راهبردی می‌کنند، یا با ژست آزادی مطبوعات، در میدان دشمن بازی می‌کنند، در واقع از جایگاه حرفه‌ای خود فاصله گرفته‌اند. اگر در جنگ سخت، خیانت سرباز به خاک و سنگر وطن، جنایت است؛ در جنگ روایت‌ها، خیانت رسانه به عزت ملی، همان‌قدر سهمگین و خطرناک است.اکنون زمان بازخوانی وظایف رسانه در چهارچوب عزت‌محوری است. رسانه متعهد، باید در قلب جبهه روایت بایستد، حقیقت را بیان کند، اما اجازه ندهد تیترها، تصاویر و کلماتش، خوراک رسانه‌های دشمن شود. هر خبرنگار، هر گوینده و هر تحلیلگر باید بپرسد، آیا این گزارش، این تیتر، این تحلیل، به حفظ آبروی ملت کمک می‌کند یا فرصت دریدن آن را به بدخواهان می‌دهد؟فرمان رهبری، به صراحت می‌گوید: دیگر نمی‌توان در این میدان تماشاگر بود. زمان سربازی رسانه‌ای فرارسیده است. مدیران رسانه باید در چارچوب فرمان رهبر انقلاب، دستورالعمل خبری برای اتاق‌های خبر تدوین کنند. در چارچوب اصل عزت‌محوری، هیچ خبر، تحلیل، تصویر یا تیتری نباید موجب تحقیر هویت ملی، سیاه‌نمایی کلان یا مشروعیت‌بخشی به روایت دشمن شود. به نقد مسئولانه توجه شود، انتقاد باید ناظر به اصلاح باشد نه تخریب. از اغراق، قیاس‌های تحقیرآمیز یا واژگان یأس‌آفرین پرهیز شود.
تمایز قائل شوید بین نقد نهاد، ساختار یا فرد با کل نظام، انقلاب یا ملت. نباید خطای یک فرد را به پای ملت نوشت. هر محتوای خبری باید در برابر اهداف جنگ شناختی دشمن سنجیده شود. تولید محتوا نباید ناخواسته، پازل عملیات روانی دشمن را تکمیل کند.قبل از انتشار هر گزارش یا تحلیل، خبرنگار باید از خود بپرسد:-این محتوا چه تصویری از ایران در ذهن مخاطب داخلی و خارجی ایجاد می‌کند؟-آیا این محتوا باعث افتخار ایرانیان است یا خوراک برای تحقیر آنان؟-آیا در این خبر، راهکار امیدبخش و نگاه اصلاح‌گرانه دیده می‌شود یا صرفاً القای بن‌بست؟-آیا با این تیتر، رسانه‌های معاند آن را بازنشر نمی‌کنند؟این جمله رهبر انقلاب، در یک نگاه ، صرفاً توصیه به حفظ آبروست؛ اما بر مبنای نظریه‌های ارتباطی و تحلیل محتوای عمیق، این جمله یک بیانیه استراتژیک رسانه‌ای برای دست اندرکاران و ژورنالیست های رسانه کشور است.
