دلایل فرار سهامداران چیست؟
امیر آشتیانی عراقی
اقتصاد ایرانی:بازار سرمایه ایران در شرایطی که برخی شاخص‌های کلان اقتصادی به سود بورس نشان می‌دهند، همچنان درگیر افت شدید و روند نزولی است؛ کاهش ارزش دلاری بورس تهران و رسیدن نسبت قیمت به درآمد به پایین‌ترین سطح تاریخی، سهامداران را نسبت به آینده این بازار نگران کرده است.
دلایل فرار سهامداران بازار سرمایه
بازار سرمایه ایران در روزهای اخیر شرایط دشواری را تجربه می‌کند. با وجود اینکه بسیاری از شاخص‌های کلان اقتصادی به نفع بورس هستند، اما با نگاهی به روند کلی بازار در می‌یابیم که این روند نزولی همچنان ادامه دارد. در این مقاله، به تحلیل عوامل اصلی کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران و فرار سهامداران از بازار بورس می‌پردازیم.
شاخص‌های کلیدی بازار
نسبت قیمت به درآمد (P/E) بازار به کمترین سطح تاریخی خود رسیده و به عدد ۵.۴ کاهش یافته است. همچنین، ارزش دلاری بورس تهران که در سال‌های گذشته بالغ بر ۱۰۰ میلیارد دلار بوده، اکنون به حدود ۹۳ میلیارد دلار تنزل یافته است. حتی اگر آمارهای رسمی دولت نشان‌دهنده رقمی بالاتر باشد، احساس بازار نسبت به این اطلاعات، به شدت منفی است.
بررسی عوامل مؤثر بر کاهش اعتماد سهامداران
عامل شرح| افزایش نرخ بهره | افزایش افسارگسیخته نرخ بهره موجب کاهش جذابیت سهام شده است. با پرداخت سودهای سالانه بالا توسط صندوق‌های درآمد ثابت و بانک‌ها، سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند از ریسک بازار سهام اجتناب کنند. |
| قیمت‌گذاری دستوری | این سیاست‌ها سود واقعی بسیاری از شرکت‌ها را کاهش داده و آن را به منافع گروهی خاص منتقل کرده است. |
| مشکلات انرژی | کمبود برق در تابستان و گاز در زمستان موجب توقف تولید در بسیاری از صنایع شده و هزینه‌های اضافی ایجاد کرده است. |
| ناترازی بودجه دولت | افزایش نرخ بهره و انتشار اوراق بدهی برای جبران کسری بودجه، رکود بازار سهام را تشدید کرده است. |
| بی‌ثباتی مقررات | تصمیمات شبانه و تغییرات سلیقه‌ای در مقررات بازار موجب افزایش نااطمینانی شده است. |
| ریسک‌های سیاسی | تحریم‌ها، تنش‌های منطقه‌ای، و جنگ‌های کوتاه‌مدت اثرات منفی بر جذابیت سرمایه‌گذاری در بورس گذاشته‌اند. |
نتایج و تحلیل نهایی
خروج سرمایه‌گذاران از بازار سرمایه به دلیل مجموعه‌ای از عوامل داخلی و خارجی است. بازده پنج‌ساله بازار تنها به ۲۷ درصد رسیده که نشان‌دهنده عملکرد ضعیف در مقایسه با نرخ سودهای ثابت بانکی است. از طرفی، بی‌اعتمادی سهامداران به سیاست‌های دولتی و توانایی نهادهای بازار در مدیریت شرایط، عامل اصلی کاهش سرمایه‌گذاری در بازار شده است. در این شرایط، اگر چرخه تصمیم‌گیری‌های نادرست متوقف نشود، هرگونه تغییر مثبت در شاخص‌ها نیز نمی‌تواند باعث بازگشت سرمایه‌گذاران شود.
برای احیای بازار سرمایه و جذب سرمایه‌گذاران، ضروری است سیاست‌های متناقض و ناهماهنگ حذف شده و اصلاحات بنیادین در مدیریت بازار اجرا گردد. بی‌اعتمادی فعلی سهامداران تنها با ایجاد شفافیت و ثبات از میان خواهد رفت.
