با رفتن کارگران افغان/ دستمزد کارگران ایرانی رکورد تاریخی زد!

امسال بازار ساخت‌وساز در پایتخت با اتفاقات بی‌سابقه‌ای روبه‌رو شد. اخراج مهاجران غیرمجاز در زمستان سال گذشته افزایش یافت و از ابتدای سال ۱۴۰۴ روند جدی‌تری به خود گرفت. کارگران افغان با دستمزد کمتر و بدون بیمه، به انجام کارهای سخت عادت داشتند؛ به‌ویژه آن‌هایی که به‌صورت قاچاق وارد کشور شده بودند. این تغییرات منجر به افزایش چشمگیر دستمزد کارگران ایرانی شد. اکنون کارگر روزمزد ایرانی برای ساده‌ترین کار ساختمانی، مانند خالی کردن مصالح از کامیون و چیدن آن در کارگاه، دستمزدی بیش از یک میلیون تومان دریافت می‌کند؛ در حالی‌که سال گذشته این رقم حدود ۸۰۰ تا ۹۰۰ هزار تومان بود و کارگران افغان همان کارها را با مبلغ ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان انجام می‌دادند.

تغییرات در میدان‌ها و تجمعات کارگری

میدان‌های شهر که در گذشته محل تجمع کارگران ساختمانی بود، اکنون خلوت‌تر شده‌اند. تعداد کارگران روزمزد، که با ابزار و ساک‌های خود منتظر کارفرمایان بودند، به‌طرز چشمگیری کاهش یافته است. در مناطقی چون میدان انقلاب، گروه‌های کوچکی از کارگران در ساعات اول صبح منتظر می‌مانند. یکی از این کارگران، امیر، که روزانه باید هزینه رفت‌وآمد را بپردازد و امید به پیدا کردن کار داشته باشد، دستمزد روزانه یک میلیون تومان را درخواست می‌کند.

افزایش دستمزدها و تأثیر بر ساخت‌وساز

افزایش دستمزد کارگران ماهر نیز از تغییرات اخیر متاثر شده است. استادکاران اعلام کرده‌اند که به‌دلیل کمبود نیروهای «وردست»، دستمزدها به‌طور کلی افزایش یافته و کمتر توانسته‌اند نیروی کار مناسب پیدا کنند. این وضعیت سرعت ساخت‌وساز را کاهش داده و تاثیر مستقیمی بر بازار مسکن در پایتخت گذاشته است.

تأثیر حضور اتباع غیرمجاز بر بازار کار

رئیس کانون‌عالی انجمن‌های صنفی کارگران ایران بیان می‌کند که حضور گسترده کارگران اتباع غیرمجاز فضای اشتغال کارگران ایرانی را محدود کرده بود. چنین رقابت نابرابری منجر به نرخ‌شکنی دستمزدها شده است. بسیاری از کارفرمایان به جای استخدام کارگران ایرانی که نیازمند بیمه و حمایت قانونی بودند، کارگران اتباع غیرمجاز را انتخاب می‌کردند. این شرایط موجب شده تا کارگران زیادی نتوانند به حداقل حقوق قانونی دست یابند و با مشکلاتی مانند نبود حمایت اجتماعی مواجه شوند.

چشم‌انداز آینده و راهکارها

کارشناسان معتقدند که در صورت نظارت دقیق‌تر و رعایت قوانین کار، می‌توان شرایط را بهبود بخشید. بهره‌گیری از منابع انسانی داخلی با رعایت حقوق قانونی و ارائه بیمه و حمایت اجتماعی فرصتی است تا صنعت ساختمان از رکود خارج شود و افزایش دستمزد‌ها تأثیر مثبتی بر معیشت کارگران داشته باشد. با توجه به آمار موجود، بیش از ۶۰۰ هزار نفر در صف دریافت حداقل حمایت‌های اجتماعی هستند و بیش از نیمی از کارگران فوت شده حین کار، از جمله گروه‌های ساختمانی، با مشکلات عدیده مواجه‌اند.