شوک بازار برنج امروز؛ قیمت‌ها از کنترل خارج شد
اقتصادایرانی: کمبود واردات و تخصیص ارز ترجیحی، بازار برنج پاکستانی را آشفته کرده و قیمت‌ها را به شدت افزایش داده است. رئیس اتحادیه بنکداران هشدار داد که ادامه این وضع، زمینه‌ساز تخلفات و بازار غیررسمی خواهد شد.
رئیس اتحادیه صنف بنکداران مواد غذایی تهران در خصوص وضعیت بازار برنج پاکستانی توضیحاتی ارائه داد و اعلام کرد: «در حال حاضر واردات این نوع برنج با مشکلاتی همراه است و فقط به تازگی فرآیند ثبت سفارش آن آغاز شده است. همچنین، عرضه در بازار به صورت محدود انجام می‌شود. قیمت مصوب برای مصرف‌کننده نهایی ۶۶ هزار و ۳۰۰ تومان تعیین شده، اما بنکداران با دشواری قادرند این برنج را با قیمت ۱۶۵ تا ۱۷۰ هزار تومان (برای هر کیسه عمده) تهیه کنند. این در حالی است که در برخی موارد فاکتور رسمی نیز ارائه نمی‌شود.»
وی ادامه داد: «وزارت جهاد کشاورزی قیمت برنج پاکستانی را ۴۶ هزار تومان اعلام کرده است، اما در واقعیت، محاسبه هزینه‌ها و واسطه‌ها، قیمت نهایی برای مصرف‌کننده حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد بالاتر از این نرخ مصوب خواهد بود. این مسئله که ناشی از کمبود عرضه و واردات ناکافی است، موجب بی‌نظمی در بازار شده است.»
او همچنین تأکید کرد: «اگر دولت در حوزه مالیات بر ارزش افزوده و نیز سیاست‌های تنظیم بازار محصولاتی نظیر برنج تغییراتی ایجاد کند، فشار از روی اصناف کاهش یافته و قیمت برای مصرف‌کنندگان منطقی‌تر خواهد شد.»
مشکلات بازار برنج پاکستانی و تأثیر ارز ترجیحی
رضا کنگری، رئیس اتحادیه صنف بنکداران مواد غذایی تهران، به مشکلات موجود در بازار برنج پاکستانی پرداخت و اظهار داشت: «یکی از چالش‌های اساسی، توزیع محدود این محصول و تخلفاتی است که در زمینه کالاهای وارداتی با ارز ترجیحی رخ داده است. متأسفانه برخی از این کالاها به صورت صوری در سامانه‌ها ثبت شده، اما به‌طور واقعی از شبکه رسمی عرضه خارج می‌شوند. این روند نه‌تنها نظارت را دشوار کرده بلکه سبب آشفتگی در بازار نیز شده است.»
وی افزود: «اخیراً ثبت سفارش‌های انبوهی برای واردات برنج پاکستانی صورت گرفته و انتظار می‌رود با ورود محموله‌های جدید، روند قیمتی بازار به حالت تعادل بازگردد. اما در حال حاضر، کمبود عرضه و افزایش تقاضا باعث رشد غیرمنطقی قیمت این برنج شده است. با افزایش عرضه، پیش‌بینی می‌شود بازار به وضعیت طبیعی خود بازگردد.»
کنگری گفت: «برنج پاکستانی به دلیل شباهت زیاد با برنج ایرانی ، تقاضای بالایی در بازار داخلی دارد. بسیاری از رستوران‌ها و تالارها جهت کاهش هزینه‌های خود از ترکیب این نوع برنج با برنج ایرانی استفاده می‌کنند. با این حال، شباهت زیاد آن به برنج ایرانی موجب شده برخی از سودجویان، این برنج را به عنوان برنج درجه یک ایرانی به فروش برسانند؛ موضوعی که باعث توقف موقت واردات نیز شده است.»
<
انحصار واردات و تأثیر آن بر بازار
رئیس اتحادیه صنف بنکداران مواد غذایی تهران در ادامه اظهار داشت: «برنج پاکستانی با استفاده از ارز ترجیحی ۲۸۵۰۰ تومان وارد کشور می‌شود و باید حدوداً با قیمت ۶۶ هزار و ۳۰۰ تومان به مصرف‌کننده نهایی عرضه شود. اما این محصول به دلیل اختلاف قیمت با بازار آزاد (حدود ۱۷۰ هزار تومان) از چرخه توزیع رسمی خارج شده و با نرخ آزاد به فروش می‌رسد. این اقدام مصداق بارزی از تخلف است که نیاز به نظارت شدیدتر دستگاه‌های مربوطه دارد.»
وی با تأکید بر ضرورت تغییرات در سیاست‌های دولت، سه راهکار عمده برای ساماندهی اوضاع را پیشنهاد داد: «حذف ارز ۲۸۵۰۰ تومانی و حرکت به سمت تک‌نرخی شدن ارز با پرداخت یارانه مستقیم به دهک‌های هدف، رفع محدودیت‌های وارداتی که سبب شده تنها چند شرکت خاص بازار را در دست بگیرند، و همچنین برداشتن انحصار در واردات. برخی از شرکت‌های بزرگ با استفاده از ده‌ها شرکت زیرمجموعه، همچنان به انحصار در واردات دست می‌زنند و رفع این چالش می‌تواند شفافیت و رقابت در بازار را افزایش دهد.»
کنگری اضافه کرد: «با انجام این اقدامات به صورت همزمان، می‌توان به تأمین و توزیع بی‌مشکل کالاهای اساسی دست یافت. تجربه‌های پیشین نشان داده که ایجاد رقابت سالم در بازار، هم به نفع مصرف‌کننده است و هم باعث کاهش فشار بر واحدهای صنفی می‌شود.»
