تغییرات اساسی در لیست یارانه‌بگیران آبان‌ماه
اقتصاد ایرانی: حذف یارانه نقدی دهک‌های بالا با شاخص درآمدی جدید؛ تغییرات بنیادین در سیستم یارانه‌بگیری آبان ۱۴۰۴ آغاز شد. جزئیات و زمان واریز یارانه نقدی را اینجا بخوانید.
در ماه‌های گذشته، برخی از خانوارهای یارانه‌بگیر با قطع یارانه نقدی خود مواجه شدند. بر اساس اطلاعیه سامانه هدفمندی یارانه‌ها، یک شاخص جدید با دقت و سخت‌گیری بالاتر برای شناسایی خانوارهای پردرآمد و حذف از لیست یارانه‌بگیران اعمال شده است. این تغییرات اکنون به مرحله اجرایی رسیده و به‌طور خاص دهک‌های بالای درآمدی را تحت تأثیر قرار داده است. به گفته سازمان هدفمندی یارانه‌ها، یارانه نقدی آبان ۱۴۰۴ طبق برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده در زمان معین به حساب سرپرستان خانوار واریز خواهد شد.
اعمال شاخص جدید برای حذف یارانه
در جدیدترین تغییرات، یک شاخص نوین و پیچیده‌تر برای شناسایی وضعیت اقتصادی خانوارها به کار گرفته شده است. سامانه حمایت در اطلاعیه‌ای به خانوارهایی که یارانه آن‌ها قطع شده، دلیل این امر را اعلام کرده است. در این پیام آمده است: «بررسی‌های انجام‌شده بر مبنای شاخص‌های بانکی، درآمدی و دارایی نشان می‌دهد درآمد ماهانه خانوار، با کسر هزینه اجاره مسکن، بیش از ۱۰ میلیون تومان برآورد شده است. بر این اساس خانوار شما واجد شرایط دریافت یارانه نیست.»
این اقدام نشان‌دهنده استفاده گسترده‌تر دولت از داده‌های تراکنش‌های بانکی و دارایی‌های محرز بوده و تأکید بیشتری بر شفافیت درآمد واقعی خانوارها دارد.
فرمول جدید: تمرکز بر قدرت خرید
شاخص تازۀ حذف یارانه‌ها مبتنی بر محاسبه قدرت خرید واقعی خانوار است. در این فرمول، تأثیر هزینه‌های کلیدی مانند اجاره مسکن مدنظر قرار می‌گیرد تا فشار زندگی در کلان‌شهرها به‌درستی محاسبه شود. ذکر عدد ۱۰ میلیون تومان به‌عنوان سقف درآمد تنها یک حد عمومی است که ممکن است برای مناطق مختلف کشور، به دلیل تفاوت در هزینه‌های زندگی، متغیر باشد.
زمان واریز یارانه نقدی آبان ۱۴۰۴
مطابق اعلام سازمان هدفمندی یارانه‌ها، پرداخت یارانه نقدی آبان ماه ۱۴۰۴ بر اساس دهک‌های درآمدی برنامه‌ریزی شده است. تاریخ دقیق واریز به شرح زیر است:
دهک‌های اول تا سوم: پرداخت در تاریخ ۲۵ آبان ۱۴۰۴
دهک‌های چهارم تا نهم: پرداخت در تاریخ ۳۰ آبان ۱۴۰۴، قابل برداشت از ساعت ۲۴ همان روز
جزئیات مبالغ یارانه پرداختی
مبالغ دریافتی یارانه‌ها از اردیبهشت ۱۴۰۱ تاکنون تغییر نداشته و همچنان به همان میزان سابق پرداخت می‌شود. مبالغ اختصاص‌یافته برای هر دهک به شرح زیر است:
| دهک خانوار | مبلغ یارانه به ازای هر نفر |
| دهک‌های ۱ تا ۳ | ۴۰۰ هزار تومان |
| دهک‌های ۴ تا ۹ | ۳۰۰ هزار تومان |
استمرار حذف یارانه دهک‌های پردرآمد
روند شناسایی و حذف خانوارهای پردرآمد ادامه دارد. از ابتدای سال ۱۴۰۴ تاکنون، یارانه حدود ۹ میلیون نفر از خانوارهای دهک‌های هشتم و نهم حذف شده است. اغلب این حذف‌ها به استناد اطلاعات بانکی، تراکنش‌های مالی و دارایی‌های ثبت‌شده انجام گرفته است. دارا بودن چندین حساب بانکی فعال یا مالکیت سهام و دارایی‌های لوکس از جمله عواملی است که به حذف یارانه منجر می‌شود.
ملاک‌های دهک‌بندی برای دریافت یارانه
دهک‌بندی اقتصادی خانوارها توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و از طریق سامانه جامع مدیریت حمایت‌های اجتماعی انجام می‌شود. این فرآیند بر اساس معیارهای متنوعی شکل می‌گیرد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
فاکتورهای فردی: شامل تعداد اعضای خانوار، وجود بیمار خاص یا معلولیت در اعضا
دارایی‌ها: مالکیت بیش از یک واحد مسکونی، خودروهای لوکس یا تعداد زیاد خودرو
درآمد: بررسی میانگین تراکنش‌های بانکی و سوابق شغلی و بیمه‌ای سرپرست خانوار
این معیارها درکنار هم به تعیین دقیق‌تر دهک‌بندی خانوارها کمک می‌کنند تا هدف اصلی، یعنی عدالت در توزیع یارانه، محقق شود.
