اجاره خانه‌های ارزان قیمت در تلگرام؛ خانه ۷۰ متری با نصف قیمت تهران!
اقتصاد ایرانی: بازار اجاره مسکن با افزایش فشارهای مالی مستأجران، به پلتفرم‌های غیررسمی مانند تلگرام و اینستاگرام کوچ کرده؛ جایی که آگهی‌های بی‌اعتبار و دست‌کاری‌شده توسط واسطه‌های غیررسمی، آشفتگی و چالش‌های جدیدی ایجاد کرده‌اند.
با انتشار گسترده آگهی‌های اجاره در کانال‌های تلگرامی، صفحات اینستاگرامی و سایت‌های ناشناس، میزان شفافیت در بازار مسکن به شدت کاهش یافته و بستر مناسبی برای فعالیت سودجویان فراهم شده است. بسیاری از فایل‌هایی که در این فضا دیده می‌شوند، نه تنها اعتبار حقوقی ندارند، بلکه اغلب با اهداف قیمت‌سازی و تحریک تقاضا دستکاری شده‌اند.
تحلیلگران هشدار می‌دهند که بخش عمده‌ای از این آگهی‌ها توسط افراد واسطه یا کاربران ناشناس منتشر می‌شود و در بسیاری موارد، ملک واقعی برای اجاره وجود ندارد. این فایل‌ها تنها برای آزمایش واکنش بازار یا ایجاد جو روانی در میان مستأجران تهیه می‌شوند.
از طرفی، مستأجران درمانده‌ای که به دلیل قیمت‌های بالا در بازار رسمی به بن‌بست رسیده‌اند، به این کانال‌ها پناه می‌برند؛ اما در نهایت با مشکلات متعدد حقوقی و عدم اطمینان مواجه می‌شوند.
آگهی‌های جعلی؛ ابزار روانی در بازار اجاره
در کانال‌های تلگرامی اجاره، فایل‌هایی با قیمت‌های غیرواقعی به طور مرتب منتشر می‌شوند. به عنوان نمونه، یک واحد ۷۰ متری در منطقه‌ای متوسط با مبلغ ودیعه ۵۰ میلیون تومان و اجاره ۵ میلیون تومان آگهی می‌شود، در حالی که قیمت واقعی چنین ملکی در بنگاه‌های معتبر، دو برابر این ارقام است. چنین اقداماتی باعث ایجاد تنظیم‌گری کاذب و دستکاری روانی در بازار می‌شود.
بیشتر این فایل‌ها فاقد اطلاعات دقیق، تصاویر قابل اعتماد و هویت بنگاه مربوطه هستند. هنگام تماس با این آگهی‌ها، یا با شماره‌ای مواجه می‌شوید که پاسخگو نیست یا فردی واسطه شما را به ملاقات حضوری دعوت می‌کند؛ ملاقات‌هایی که معمولاً خالی از تضمین حقوقی و بسیار پرهزینه هستند.
نبود نظارت قانونی بر این کانال‌ها و سایت‌ها می‌تواند به تغییر عرف قیمتی در منطقه منجر شود. کافی است یک آگهی قیمت پایین دست‌به‌دست شود تا سایر مالکان و مشاوران به دلیل فشار روانی، قیمت‌ها را کاهش یا تغییر دهند.
در مواردی نیز، سودجویان با استفاده از تصاویر واقعی املاک، آگهی‌های جعلی ایجاد کرده و از متقاضیان مبلغی به عنوان ودیعه دریافت می‌کنند. این قبیل اقدامات موجب قربانی شدن مستأجران ساده‌دل و افزایش بی‌اعتمادی عمومی شده است.
مقایسه ویژگی‌ها و ریسک‌های بازار اجاره رسمی و غیررسمی
| ویژگی/بازار | بازار رسمی (بنگاه‌ها) | بازار غیررسمی (تلگرام، اینستاگرام، سایت‌ها) |
| اعتبار حقوقی قرارداد | بالا؛ قرارداد رسمی قابل پیگیری | بسیار پایین؛ اغلب بدون قرارداد معتبر |
| نظارت قانونی | تحت نظارت اتحادیه املاک | بدون نظارت؛ فاقد مرجع پاسخگو |
| میزان امنیت مالی | بالا؛ معاملات با ثبت رسمی | پایین؛ امکان کلاهبرداری زیاد |
| میزان شفافیت قیمت‌ها | نسبتاً شفاف | بسیار پایین؛ دستکاری قیمت رایج |
| امکان پیگیری تخلف‌ها | دارد؛ از طریق اتحادیه و مراجع قضایی | تقریباً ندارد؛ کاربران معمولاً متضرر می‌شوند |
لزوم اقدام مسئولان برای ساماندهی بازار غیررسمی
فعالان بازار هشدار داده‌اند که ادامه این وضعیت می‌تواند پیامدهای خطرناک‌تری برای بازار اجاره به همراه داشته باشد. افزایش حضور فایل‌های جعلی و قیمت‌سازی در کانال‌ها و سایت‌های غیررسمی به بی‌اعتمادی عمومی در کل بازار دامن خواهد زد.
برای کنترل این شرایط، نهادهای مسئول در حوزه مسکن و ارتباطات دیجیتال باید فوراً وارد عمل شوند. تنظیم قواعد مشخص برای فعالیت پلتفرم‌های آنلاین و الزام به ثبت کد رهگیری برای آگهی‌ها می‌تواند قدمی مؤثر در مسیر مدیریت این آشفتگی باشد.
همچنین، بهبود زیرساخت‌های هوشمندجهت ثبت معاملات رسمی و جذاب‌تر کردن محیط این سامانه‌ها برای کاربران، می‌تواند زمینه رقابت با بازار غیررسمی را فراهم کند؛ چراکه تا زمانی که سایت‌های رسمی خشک و کم‌جذابیت باشند، کانال‌های اجتماعی میدان را در دست خواهند داشت.
در نهایت، بازار اجاره در شرایط فعلی به صحنه‌ای از تقابل میان نظم و بی‌نظمی تبدیل شده است. مستأجران بیش از پیش در معرض آسیب هستند و اگر اقدامی سریع صورت نگیرد، این هرج‌ومرج دیجیتال به بحران ساختاری در بازار مسکن منجر خواهد شد.
