شوک بزرگ به مردم این شهر ؛ نهضت ملی مسکن در آستانه بحران!
اقتصادایرانی: تأمین زمین، زیرساختهای شهری و منابع مالی، کلیدیترین عوامل تسریع در اجرای پروژههای نهضت ملی مسکن اصفهان است که عدم توجه به آنها، تکمیل و تحویل بهموقع واحدها به متقاضیان را به خطر میاندازد.
تأمین زمین و زیرساختهای شهری نظیر آب، برق، گاز و امکانات حملونقل عمومی از جمله عوامل کلیدی برای آغاز و ادامه موفقیتآمیز پروژههای ساختوساز است. عدم وجود این زیرساختها میتواند حتی پیشرفت فیزیکی طرحها را با مشکلات جدی روبهرو سازد.
برنامهریزی منظم و استفاده از منابع مالی مناسب و تأمین مواد ساختمانی از طریق تعامل بین بخشهای دولتی و خصوصی نظیر بانکها و صنایع ساختمانی، میتواند سرعت رشد پروژهها را افزایش دهد. کمبود این منابع معمولاً عامل اصلی متوقف شدن پروژهها و افزایش هزینهها است. مدیریت هوشمندانه منابع میتواند کنترل هزینههای نهایی مسکن را تضمین کند و همچنین باعث تحویل به موقع و با قیمت مناسب برای متقاضیان شود.
تأمین مسکن نیازمند تعامل و همافزایی بین دستگاههای اجرایی، پیمانکاران، نظام مهندسی و شوراهای محلی است تا پروژهها بدون مشکلات فنی یا حقوقی پیش روی کنند. این همکاری سازنده، ضمن کاهش زمان اجرای طرحها، اعتماد عمومی به سیاستهای دولتی را افزایش میدهد. نقش کلیدی تأمین مسکن تنها در ساختوساز خلاصه نمیشود، بلکه آثار اجتماعی و اقتصادی آن نیز از اهمیت بالایی برخوردار است و پیشنیازی برای موفقیت طرحهای ملی مسکن به شمار میرود.
پیشرفت ۱۵۰ هزار واحد در طرح نهضت ملی مسکن اصفهان
معاون استاندار اصفهان گفت: تعداد نهایی متقاضیان طرح نهضت ملی مسکن در این استان حدود ۱۵۰ هزار نفر است و برای تمامی آنها باید زمین اختصاص داده شود.
علیرضا قاریقرآن در توضیح وضعیت فعلی این طرح در استان عنوان کرد که بیش از ۵۰۰ هزار نفر در سامانه نامنویسی کردند اما پس از بررسی شرایط، تنها ۱۰۵ هزار نفر نهایی شدند. هماکنون شمار متقاضیان تأیید شده به حدود ۱۵۰ هزار نفر رسیده است.
او بیان کرد که شرایط احراز متقاضیان شامل پنج معیار اصلی مانند عدم مالکیت ملک، دارا بودن فرم سبز و حداقل پنج سال سکونت با ارائه مدارک لازم است. به این ترتیب، از تعداد اولیه ثبتنامکنندگان، فقط ۱۰۵ هزار نفر واجد شرایط شناخته شدند. از میان این افراد، حدود ۷۰ هزار متقاضی در شهر اصفهان و تقریباً به همین تعداد در سایر شهرها توزیع شدهاند.
وی همچنین خاطرنشان کرد که طرحهای حمایتی از جمله تسهیلات بانکی و اختصاص زمینهای دولتی، بخشی از اقدامات در قالب این پروژه است و دهکهای درآمدی پایین با حمایت نهادهایی همچون بهزیستی مواجه هستند.
اختصاص ۲۸۰۰ هکتار زمین برای متقاضیان
قاریقرآن تأکید کرد که زمین موردنظر برای پروژههای ملی مسکن باید دولتی بوده و در محدوده قانونی شهر قرار داشته باشد. او توضیح داد که طی سالهای اخیر، ۲۸۰۰ هکتار زمین به محدوده شهرها الحاق شده است.
بزرگترین طرح الحاقی شامل ۱۴۷ هکتار در شاهینشهر بوده و پیشنهاد اضافه کردن ۸۰۰ هکتار دیگر نیز به شورای عالی ارائه شده است. تاکنون ۲۶۰ هکتار از آن تصویب و ابلاغ شده است و این موارد نیاز زمین بیش از ۹۵ درصد متقاضیان واجد شرایط را پوشش داده است.
مشکل مشارکت مالی از سوی متقاضیان
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری اصفهان یادآور شد که در مراحل مختلف اجرای پروژه، برخی از متقاضیان توانایی پرداخت سهم خود را نداشتند. وی اضافه کرد که اگرچه افراد به دلیل وضعیت مالی از پروژه حذف نمیشوند، اما این میتواند به کاهش سرعت اجرای پروژه بیانجامد. به عنوان نمونه، در مرحله نخست ۴۰ میلیون تومان دریافت شد اما در مراحل بعدی میزان پرداخت کاهش یافت.
قاریقرآن با اشاره به پروژه بهارستان گفت: در همان آغاز، ۵۰ هزار نفر ثبتنام کردند اما زمین موجود فقط پاسخگوی حدود ۱۸ تا ۲۰ هزار واحد بود. ارزش کنونی این طرح چیزی میان ۱۰۰ تا ۲۰۰ همت برآورد شده است.
وی همچنین درباره تأمین زیرساختها گفت: طبق قانون، هزینه آب، برق و گاز باید به صورت یکسوم از شرکتهای ارائهدهنده خدمات، یکسوم از طرف وزارت مسکن و یکسوم از منابع استانی تأمین شود. اما این پروژه با چالشهایی نظیر عدم اختصاص بودجه مشخص برای مواردی همچون فاضلاب و برق مواجه است. هزینههای تأمین این زیرساختها به ویژه در پروژههایی نظیر بهارستان با حدود ۴ تا ۶ همت، افزایش یافته است.

تحویل و وضعیت ساخت واحدها
قاریقرآن اظهار داشت که پروژهها در سراسر استان از کاشان و خور تا آران، بهارستان و شاهینشهر آغاز شدهاند. تاکنون حدود ۵۵ هزار واحد یا تخصیص داده شده یا توسط انبوهسازان در حال اجرا است.
وی افزود: از مجموع ۱۵۰ هزار واحد در دست ساخت، پیشبینی میشود تا پایان سال جاری، حدود ۴۵۰۰ واحد به متقاضیان تحویل داده شود. هرچند زیرساختهایی مانند مسیرها، برق و آب در حال نهایی شدن هستند، اما حل مسائل مربوط به فاضلاب همچنان چالشی باقی مانده است.
معاون عمرانی استانداری همچنین درباره تسهیلات بانکی توضیح داد که بانکها بر اساس پیشرفت فیزیکی پروژه پرداختها را انجام میدهند. این فرآیند به گونهای است که در مرحله فونداسیون و مراحل بعدی درصد مشخصی اختصاص مییابد. وی خاطرنشان کرد که در استان اصفهان، سهم تسهیلات پرداختی بانکها از آورده متقاضیان پیشی گرفته است.
حمایت از خانوادههای دارای فرزند سوم
وی با اشاره به قانون جوانی جمعیت گفت: خانوادههایی که فرزند سوم آنها تا پایان سال جاری متولد شود، زمین دولتی دریافت خواهند کرد. این زمین به نام پدر و مادر ثبت میشود و حتی افراد غیربومی نیز در صورت احراز شرایط میتوانند درخواست زمین کنند. در صورتی که زمین کافی در محل زندگی متقاضیان وجود نداشته باشد، امکان انتقال به استان دیگر وجود دارد.
وی اعلام کرد که تاکنون حدود ۳۰ هزار خانواده در استان اصفهان برای بهرهمندی از مزایای قانون فرزند سوم ثبتنام کردهاند.
شباهت به تجربه مسکن مهر
معاون عمرانی با اشاره به تجربیات پیشین نظیر مسکن مهر گفت: برخی پروژههای مشابه در کشور، مانند مسکن مهر، حتی پس از دو دهه هنوز به پایان نرسیدهاند. لذا وجود پیچیدگی در اجرای طرحهای بزرگ، امری دور از انتظار نیست.