مارپیچ تجاری و رشد کسب‌وکار
دکتر پویا جبل‌عاملی
هفته گذشته هلدینگ «گرند اوپوس»، نتیجه همکاری علی‌بابا چین و شینسگای کره‌جنوبی، آغاز به کار کرد و امکان صادرات مستقیم و جهانی را حتی برای کوچک‌ترین خرده‌فروشان فراهم کرد؛ رویایی که با موانع ارزی و تحریم‌ها، برای کسب‌وکارهای ایرانی همچنان دور از دسترس است.
در دنیای تجارت امروز که بازارهای بین‌المللی به هم نزدیک‌تر شده‌اند، امکان صادرات و واردات قانونی از طریق اینترنت به عنوان یک حق انسانی شناخته می‌شود. اما خرده‌فروشان ایرانی همچنان با چالش‌های جدی مانند پیمان‌سپاری ارزی روبرو هستند که آنها را از بهره‌برداری کامل از این بازار بازمی‌دارد. این موضوع، علاوه بر مشکلات ناشی از تحریم‌های بین‌المللی، به دلیل بوروکراسی پیچیده داخلی نیز به شدت مشکل‌آفرین شده است.
چالش پیمان‌سپاری ارزی
پیمان‌سپاری ارزی به طور ذاتی برای کنترل مبادلات ارزی و جلوگیری از نقل و انتقالات سرمایه به دیگر کشورها طراحی شده است. در این فرآیند هدف اصلی آن است که مبادلات ارزی تنها به واردات کالاهای ضروری محدود شود و از خرید املاک یا دارایی خارجی توسط ایرانیان جلوگیری کند. اما آیا این هدف غایی محقق شده است؟
تأثیر پیمان‌سپاری بر بازار ارزبررسی بازار نشان می‌دهد که با وجود این محدودیت‌ها، نقل و انتقالات ارزی به دیگر کشورها همچنان به سرعت و به صورت غیررسمی انجام می‌شود. این وضعیت نه تنها باعث بازگشت ارز به اقتصاد داخلی نشده، بلکه موجب شده قیمت ارز در حالت غیررسمی افزایش یابد. رشد قیمت ارز غیررسمی، تأثیر قابل توجهی در سایر بازارها گذاشته و انتظارات عمومی را تغییر داده است.
ضرورت تغییر در سیاست‌های تجاری
یکی از بزرگ‌ترین پرسش‌ها این است که چرا وقتی سیاست پیمان‌سپاری ارزی نتوانسته اهداف مورد نظر خود را محقق کند، هنوز اجرایی می‌شود؟ این بوروکراسی، علاوه بر اختلال در تجارت، منجر به چند نرخی شدن ارز در بازار و ناامیدی فعالان اقتصادی شده است. آزادسازی تجارت در ایران می‌تواند موجب رشد اقتصادی و افزایش رفاه شود، اگرچه ممکن است رانت بسیاری از گروه‌های ذی‌نفع را از بین ببرد.
پتانسیل تجارت آزاد در اقتصاد ایران
در شرایط کنونی، رفع محدودیت‌های تجاری و تسهیل مبادلات بین‌المللی می‌تواند موتور رشد اقتصادی کشور را به کار بیندازد. این امر نیازمند بازنگری جدی در سیاست‌های تجاری و ارزی کشور است. آزادسازی بازار می‌تواند فرصت‌های بی‌نظیری برای توسعه کسب‌وکارها و بهبود سطح رفاه اجتماعی فراهم آورد.
مزایا و معایب آزادی تجارت و حذف پیمان‌سپاری ارزی مزایا معایب| افزایش رشد اقتصادی | احتمال از دست رفتن منابع ارزی |
| تسهیل مبادلات تجاری | کاهش کنترل دولت بر بازار ارز |
| افزایش رفاه عمومی | ایجاد رقابت بیشتر برای کسب‌وکارهای داخلی |
در نهایت، تجارت آزاد می‌تواند ایران را به یک اقتصاد پویا تبدیل کند، اما پیش‌شرط آن، تغییر در نگرش سیاست‌گذاران و حذف موانع در مسیر فعالیت‌های اقتصادی است. این اقدام نیازمند یک تصمیم جدی و اراده جمعی برای تحول در سیستم بوروکراسی و تجاری کشور است.
