دستمزد کارگران ماهر که تمام کارمندان را حیرت‌زده کرد
اقتصاد ایرانی: در حالی که بسیاری از کارمندان با حقوق ثابت دست‌وپنجه نرم می‌کنند، کارگران ماهر در حوزه‌های فنی مانند نفت و ساختمان به درآمدهایی چشمگیر دست یافته‌اند که حتی از حقوق مدیران میانی نیز پیشی گرفته است؛ تغییری که تصور سنتی از امنیت شغلی و درآمد پایدار را زیر سوال می‌برد.
در باور عمومی، واژه «کارمند» معمولاً مترادف با امنیت شغلی و درآمد پایدار تلقی می‌شود؛ اما واقعیت اقتصادی موجود در ایران نشان می‌دهد که «کارگران ماهر» در برخی حوزه‌ها نه تنها امتیازاتی دارند، بلکه دستمزدی دریافت می‌کنند که گاه چندین برابر یک کارمند باسابقه است.
بررسی شرایط حقوقی کارمندان
کارمندان چه در بخش دولتی و چه در شرکت‌های خصوصی، معمولاً حقوقی ثابت دریافت می‌کنند که بر پایه نظام قانون کار یا قوانین حقوق دولتی تعیین می‌شود. این حقوق سالانه متناسب با نرخ تورم یا درصدی اندک بیشتر افزایش پیدا می‌کند. برای نمونه، در سال ۱۴۰۴، درآمد ماهانه یک کارمند با مدرک کارشناسی و ۱۰ سال سابقه کار، معمولاً بین ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان متغیر است. حتی با در نظر گرفتن مزایا و اضافه‌کاری، حقوق این دسته از کارمندان نادر است که به ۴۰ میلیون تومان برسد.
حقوق شگفت‌انگیز کارگران ماهر
از سوی دیگر، شرایط برای کارگران ماهر و متخصص در برخی مشاغل متفاوت است. این گروه که در مشاغلی چون جوشکاری صنعتی، آرماتوربندی، قالب‌بندی و دیگر حرفه‌های پروژه‌های نفت، گاز و ساخت‌وساز مشغول به فعالیت هستند، درآمد قابل توجهی به دست می‌آورند. به عنوان نمونه، جوشکارانی که در پروژه‌های نفتی و پتروشیمی فعالیت می‌کنند، در ماه حدود ۶۰ تا ۹۰ میلیون تومان دستمزد دریافت می‌کنند. در پروژه‌های ساختمانی بزرگ شهری نیز بعضی آرماتوربندان ماهر ماهیانه بیش از ۷۰ میلیون تومان درآمد دارند.
جدول مقایسه میانگین درآمدها در سال ۱۴۰۴
| گروه شغلی | میانگین درآمد ماهانه (تومان) | ویژگی‌ها و شرایط |
| کارمند دولت (کارشناس با ۱۰ سال سابقه) | ۲۰ تا ۳۰ میلیون | حقوق ثابت، افزایش محدود، امنیت شغلی بالا |
| کارمند بخش خصوصی (شرکت‌های متوسط) | ۲۵ تا ۴۰ میلیون | وابسته به وضعیت شرکت، امکان اضافه‌کاری |
| جوشکار صنعتی (پروژه‌های نفت و گاز) | ۶۰ تا ۹۰ میلیون | مهارت تخصصی، کار سخت، پروژه‌ای |
| آرماتوربند ماهر (پروژه ساختمانی) | ۵۰ تا ۷۰ میلیون | کار بدنی سنگین، تقاضای بالا |
| قالب‌بند و کارگر فنی پروژه‌ای | ۴۰ تا ۶۰ میلیون | وابسته به میزان پروژه |
بررسی عوامل اختلاف دستمزد
یکی از اصلی‌ترین دلایل این اختلاف درآمد، کاهش تمایل جوانان به ورود به بازار مشاغل فنی و تمایل بیشتر آن‌ها به تحصیلات دانشگاهی و مشاغل اداری است. این موضوع باعث کاهش عرضه نیروی متخصص در بازار مشاغل فنی و در نتیجه افزایش دستمزد آن‌ها شده است. همچنین سختی کار، خطرات و حساسیت بالای برخی مشاغل، از جمله جوشکاری زیر آب یا کار در ارتفاع، منجر به دریافت دستمزدهای بالاتر برای این حرفه‌ها شده است.
پیامدهای اقتصادی و اجتماعی این اختلاف
این تفاوت‌ها تبعات اجتماعی و اقتصادی گسترده‌ای به دنبال دارد. خانواده‌ها به طور فزاینده درمی‌یابند که تحصیلات دانشگاهی همیشه بازده مالی مطلوبی ندارد و به‌جای آن ورود به مشاغل فنی می‌تواند سرمایه‌گذاری بهتری باشد. افزون بر این، کشورهای حوزه خلیج فارس و اروپا به دلیل تقاضای بالا برای نیروی کار فنی، مقصد بسیاری از کارگران ماهر ایرانی شده‌اند. در داخل ایران نیز این اختلاف می‌تواند نارضایتی اجتماعی ایجاد کند و دولت را به بازنگری در سیاست‌های پرداخت حقوق موظف سازد.
دورنمای بازار کار و مشاغل فنی
با وجود رشد فناوری و رباتیک، برخی مشاغل به ویژه در حوزه فنی همچنان به نیروی انسانی وابسته خواهند بود. فعالیت‌هایی نظیر جوشکاری دقیق یا آرماتوربندی پیچیده، همچنان جایگزین‌ناپذیری نیروی انسانی را نشان می‌دهد. بنابراین، اگر به آموزش‌های فنی و حرفه‌ای توجه کافی نشود، تمایز درآمدی و عدم تعادل بیشتر در بازار کار رخ خواهد داد.
به‌طور کلی، شرایط نشان‌دهنده برتری درآمدی کارگران ماهر بر کارمندان است. این واقعیت اهمیتی دوچندان به تقویت مهارت‌آموزی فنی می‌دهد و به سیاست‌گذاران پیام می‌رساند که توسعه زیرساخت‌ها در این حوزه ضروری است.
