سازمان تامین اجتماعی قربانی سوءاستفاده شد
اقتصاد ایرانی: سوءاستفاده از قوانین مستمری بازماندگان سازمان تأمین اجتماعی با ترفندهایی مانند طلاقهای صوری و ازدواج با افراد سالخورده، موجب هدررفت منابع بیمهای، تزلزل بنیان خانواده و آسیب به اقتصاد کشور شده است.

سازمان تامین اجتماعی که از بزرگترین نهادهای بیمهای کشور محسوب میشود، از لحظه تولد تا پس از مرگ، در کنار شهروندان حضور دارد. از کمکهزینه ازدواج و بارداری تا مستمری بازماندگان، این سازمان با هدف حمایت از افراد جامعه طراحی شده است. اما متأسفانه، برخی افراد با سوءاستفاده از شکافهای قانونی، این حمایتها را به ابزاری برای کسب درآمد نامشروع تبدیل کردهاند.
نحوه سوءاستفاده از قانون مستمری بازماندگان
طبق قانون، پس از فوت بیمهشده، اعضای خانواده او به نسبت مشخصی از مستمری بهرهمند میشوند: همسر ۵۰ درصد، والدین ۲۵ درصد و فرزندان تحت تکفل ۲۰ درصد. اما در مواردی که همسر فوت کرده است و فرزند مجرد و غیرشاغل وجود دارد، مستمری به حساب فرزند واریز میشود. این قانون، زمینهساز سوءاستفادههایی نظیر طلاق صوری و بهرهبرداری مالی غیرقانونی شده است.
شیوههای کلاهبرداری؛ طلاقهای صوری و ازدواجهای موقت
بر اساس قانون حمایت از خانواده مصوب سال ۱۳۹۲، فرزندان دختری که نه شاغل باشند و نه همسر داشته باشند، واجد شرایط دریافت مستمری پدر فوتشده خود هستند. به همین دلیل، برخی افراد با انجام طلاقهای صوری یا ازدواجهای موقت طولانیمدت تلاش میکنند شرایط لازم برای دریافت مستمری را فراهم کنند. این عملکرد نه تنها منابع مالی تامین اجتماعی را تحت فشار قرار میدهد، بلکه سبب افزایش طلاقهای صوری و ترویج تجرد و بیکاری میشود.
پیامدهای اجتماعی و اقتصادی این سوءاستفادهها
اینگونه اقدامات فقط مشکلات مالی ایجاد نمیکنند؛ بلکه تأثیرات فرهنگی و اجتماعی عمیقی نیز به جا میگذارند. زمانی که قوانین حمایتی به ابزار دور زدن سیستم اقتصادی و اجتماعی تبدیل میشوند، اعتماد عمومی کاهش پیدا کرده و پایههای خانوادهها دچار ضعف میشوند. رویکردهایی که افراد را تشویق به بیکاری و تجرد میکنند، سبب ایجاد ناهنجاریهای اجتماعی تازهای خواهند شد.
ایجاد اصلاحات قانونی برای حفاظت از حقوق مردم
سؤال اصلی اینجاست: چگونه میتوان از منافع واقعی مردم حمایت کرد و در عین حال مانع سوءاستفاده سودجویان شد؟ روشهای اصلاح قوانین، نظارت دقیقتر بر مدارک ارائهشده و ایجاد مکانیزمهای کنترلی میتوانند روشهای مؤثری باشند. ماموریت اصلی تامین اجتماعی باید حمایت واقعی از نیازمندان باشد و هرگونه بهرهبرداری غیرقانونی از منابع آن متوقف گردد.