مدت ایده‌آل فعالیت بازارها
اقتصادایرانی: مدت‌زمان ایده‌آل فعالیت بازارهای مالی همواره محل بحث بوده است. «اکونومیست» با تاکید بر مزایای ساعات کاری سنتی بورس، هشدار می‌دهد که معاملات شبانه‌روزی هرچند شفافیت را افزایش می‌دهند، اما خطراتی مانند نقدشوندگی پایین و هزینه‌های بالا را به همراه دارند.
گزارش را به طور کلی بخوانید:
بورس‌های سهام یکی از عجیب‌ترین جاهای دنیای مالی مدرن هستند. در دیگر نهادهای مالی، فضای معمول معامله‌گری پر است از افرادی با تی‌شرت که پشت کیبوردهای ارگونومیک نشسته‌اند، دمنوش می‌نوشند و کدهای رایانه‌ای را مرور می‌کنند. اما وقتی وارد بورس نیویورک می‌شوید، انگار به گذشته سفر کرده‌اید: افراد مضطرب با هدست و کراوات رفت‌وآمد می‌کنند. همه انگار دارند سر هم داد می‌زنند. مثل بازار دام زنده، زنگ‌هایی برای آغاز و پایان روز معاملاتی به صدا درمی‌آیند: ساعت ۹:۳۰ صبح و ۴ عصر.
از منظر اکونومیست، این بخش آخر از همه قدیمی‌تر است - و نه به خاطر زنگ‌ها. بازارهای امروز مدت‌هاست که احترام چندانی به ساعات کاری نمی‌گذارند. ارزها، اوراق خزانه‌داری آمریکا و رمزارزها همه به‌صورت شبانه‌روزی معامله می‌شوند. با اینکه سرمایه‌گذاران در سراسر جهان خواهان خرید و فروش سهام آمریکایی هستند، معاملات استاندارد در بورس نیویورک و نسخه دیجیتال آن یعنی نزدک نزدیک به زمان خواب هنگ‌کنگی‌ها آغاز می‌شود و در حالی پایان می‌یابد که کالیفرنیایی‌ها تازه ناهار می‌خورند. جلسات پیش‌گشایش و پس‌از‌بسته‌شدن امکان برخی معاملات را از ۴ صبح تا ۸ شب نیویورک فراهم می‌کنند، اما در این بازه‌ها تعداد بازارگردان‌ها کم است و نقدشوندگی ممکن است به‌کلی از بین برود. بورس‌های سهام در اروپا و آسیا نیز ساعت‌های کاری مشابهی با بورس‌های آمریکا دارند.
اما حالا تغییراتی در راه است. بورس نیویورک و نزدک هر دو درخواست مجوز از نهادهای نظارتی داده‌اند تا ساعات معاملات خود را به‌ترتیب به ۲۲ و ۲۴ساعت در روز افزایش دهند. در ۲۰ژوئیه، فایننشال‌تایمز گزارش داد که بورس لندن نیز در حال بررسی حرکت مشابهی است. این تغییرات به‌سرعت در حال وقوع‌اند: نزدک انتظار دارد از نیمه دوم سال ۲۰۲۶ به‌طور شبانه‌روزی باز باشد. آیا سرمایه‌گذاران، معامله‌گران و زیرساخت‌های مالی آماده‌اند با بازاری روبه‌رو شوند که هیچ‌گاه نمی‌خوابد؟
برخی قطعا آماده‌اند. بورس‌ها شاید هنوز معاملات شبانه نداشته باشند، اما پلت‌فرم‌های جایگزین زیادی این کار را انجام می‌دهند. در مه ۲۰۲۳، رابین‌هود - یک کارگزاری دیجیتال خرده‌فروشی - امکان معاملات شبانه را برای ۴۳سهم محبوب فراهم کرد و سپس آن را گسترش داد. این شرکت به چارلز شواب و اینتراکتیو بروکرز پیوست، که هر دو پیش‌تر برخی معاملات شبانه را ارائه می‌دادند. شواب، در ۲۱ژوئیه امسال، اعلام کرد که این خدمت را برای ۱۱۰۰نماد عرضه خواهد کرد. سرمایه‌گذاران نهادی نیز دهه‌هاست از «حوضچه‌های تاریک» (Dark Pools) استفاده می‌کنند؛ محیط‌هایی برای معاملات خارج از بورس که می‌توانند شبانه‌روزی فعال باشند. پلت‌فرم‌های خرده‌فروشی اغلب معاملات شبانه مشتریانشان را از طریق همین حوضچه‌ها اجرا می‌کنند.
مشکل این نوع معاملات آن است که کشف قیمت ممکن است به‌شدت دچار اشکال شود. در واقع، همین یکی از دلایلی است که سرمایه‌گذاران نهادی به حوضچه‌های تاریک علاقه دارند: الزامات گزارش‌دهی کمتر نسبت به بورس‌های رسمی باعث می‌شود سفارش‌های بزرگ بدون هشدار به بازار و بدون ایجاد تغییر قیمت اجرا شوند. حرفه‌ای‌هایی که در طرف مقابل این معاملات هستند، ریسک‌ها را می‌پذیرند و می‌دانند چگونه با آنها مقابله کنند. اما تازه‌کارها معمولا قیمت بدتری از آنچه در ساعات روز ممکن بود بگیرند، دریافت می‌کنند، بی‌آنکه متوجه آن باشند.
کابوس لجستیکی
بورس‌های شبانه ممکن است شفافیت را افزایش دهند، اما احتمالا مشکل دوم ساعات کم‌تردد یعنی «نقدشوندگی پایین» را حل نکنند. حتی در طول روز نیز معاملات عمدتا در زمان مزایده‌های بازگشایی و پایانی متمرکز می‌شوند (که دقیقا قبل از زنگ‌ها برگزار می‌شوند) و در سایر زمان‌ها حجم معاملات بسیار کمتر است. این پدیده خودتقویت‌کننده است، چون حجم‌های بالا در مزایده باعث کشف قیمت بهتر می‌شود و حرفه‌ای‌ها اغلب ترجیح می‌دهند معاملات خود را در همان زمان‌ها انجام دهند.
نهادهای ناظر می‌توانند بازارگردان‌ها را ملزم کنند که در تمام طول شب نیز نرخ خرید و فروش ارائه دهند، همان‌طور که در طول روز چنین می‌کنند. اما نقدشوندگی پایین باعث می‌شود که درصد کمتری از سفارش‌های خرید و فروش با هم تطبیق یابند، و بازارگردان‌ها ناچار شوند موقعیت‌های خود را برای مدت طولانی‌تری حفظ کنند. نتیجه آن خواهد بود: ریسک بیشتر، سرمایه بالاتری که باید برای پوشش آن نگه داشته شود، و در نهایت، هزینه‌های بالاتر معاملات. حتی با وجود این، قیمت‌ها در شب نسبت به روز نوسان بیشتری خواهند داشت.
این موارد بدون در نظر گرفتن کابوس لجستیکی بورس‌های ۲۴ساعته است. نیمه‌شب‌ها، معمولا زمانی است برای انجام انواع فرآیندهای خسته‌کننده اما حیاتی پس از معامله، مانند تسویه حساب، ارزش‌گذاری و رفع مغایرت‌ها. اگر معاملات بی‌وقفه شوند، دیگر زمانی برای پاک‌سازی خطوط مالی باقی نمی‌ماند، و نه فرصتی برای استراحت معامله‌گران که خیالشان راحت باشد بازار نیز در حال استراحت است. در دنیای همیشه فعال امروز، ساعات محدود بورس ممکن است قدیمی به نظر برسد؛ اما آماده باشید که وقتی از بین بروند، دلتان برایشان تنگ شود.
