بحران مسکن در تهران؛ رکود تورمی خرید خانه را دست‌نیافتنی کرد

رشد قابل‌توجه قیمت مسکن در تهران

براساس آخرین آمارها، میانگین قیمت هر مترمربع آپارتمان در تهران تا پایان شهریور ۱۴۰۴ به حدود ۱۲۵.۸ میلیون تومان رسیده است. این افزایش قیمت در حالی رخ داده که نیاز واقعی مصرف‌کنندگان مسکن به میزان قابل‌توجهی کاهش یافته است. تحلیل‌ها نشان می‌دهد کاهش توان اقتصادی خانوارها برای پس‌انداز و همچنین افت قدرت دریافت تسهیلات مسکن در سال‌های اخیر، از جمله دلایل اصلی این افت تقاضاست. در این وضعیت، بیشتر معاملات مسکن به‌دست سرمایه‌گذاران انجام می‌شود و خانواده‌های مصرف‌کننده تقریباً از بازار حذف شده‌اند. کارشناسان بر این باورند که کاهش عرضه به همراه افزایش قیمت‌ها، خرید خانه را برای افراد کم‌درآمد و حتی بخشی از طبقات متوسط، تقریباً غیرقابل دسترس کرده است.

چالش‌های جدی مستأجران

شرایط فعلی بازار مسکن تهران برای مستأجران نیز بحرانی به نظر می‌رسد. رشد قیمت‌ها و کاهش تعداد آپارتمان‌های جدید موجب شده است که بسیاری از خانوارها به اجاره‌نشینی روی بیاورند. طبق گزارش‌ها، بیش از نیمی از جمعیت تهران در حال حاضر مستأجر هستند و این نسبت در حال افزایش است. با بالا رفتن بی‌سابقه اجاره‌بها، بسیاری از مستأجران ناچار به مهاجرت به مناطق پیرامونی شهر یا انتخاب خانه‌های بسیار کوچک‌تر شده‌اند. متخصصان هشدار می‌دهند که ادامه این وضعیت می‌تواند آثار اجتماعی و اقتصادی جبران‌ناپذیری به‌همراه داشته باشد؛ از تشدید نابرابری تا کاهش استانداردهای زندگی در پایتخت.

سرمایه‌گذاران و تأثیر آنها بر بازار مسکن

یکی از نکات مهم در بازار مسکن پاییز ۱۴۰۴، حضور گسترده سرمایه‌گذاران است. بخش زیادی از معاملات به‌جای رفع نیازهای مصرفی، با هدف سرمایه‌گذاری انجام می‌شود. این امر باعث شده است که عرضه واقعی برای خانوارها کاهش یابد و قیمت‌ها روند صعودی پیدا کنند. تحلیل‌ها نشان می‌دهند که نبود سیاست‌های کارآمد برای مهار روند سوداگری، عامل اصلی وضعیت کنونی بازار است. در حالی که خانواده‌های با درآمد متوسط و کم‌درآمد توان خرید را از دست داده‌اند، سرمایه‌گذاران با خرید و نگهداری واحدهای مسکونی، فشار سنگین‌تری بر بازار تحمیل کرده‌اند.

چشم‌انداز نگران‌کننده بازار مسکن

بازار مسکن تهران در پاییز ۱۴۰۴ با معضل رکود تورمی عمیقی روبروست. کاهش ۴۹ درصدی میزان عرضه، صعود میانگین قیمت هر مترمربع به ۱۲۵.۸ میلیون تومان و افزایش معاملات سرمایه‌گذاران، شرایطی ایجاد کرده است که خرید خانه برای اکثر خانواده‌ها به تصویری دست‌نیافتنی تبدیل شده است. درحالی‌که بیشتر از نیمی از ساکنان تهران اجاره‌نشین هستند، بار ناشی از افزایش هزینه‌ها روز‌به‌روز سنگین‌تر می‌شود. تحلیلگران هشدار می‌دهند که ادامه این روند بدون اعمال سیاست‌های مناسب برای کنترل سوداگری، تقویت عرضه و حمایت از خریداران مصرفی، تنها به تعمیق رکود تورمی منجر خواهد شد. به نظر می‌رسد، برای بخش بزرگی از جامعه، «خانه‌دار شدن» دیگر رنگ حقیقت به خود نخواهد گرفت.